Chronione gatunki chrząszczy w Dolinie Baryczy

W Dolinie Baryczy  kozioróg  dębosz i pachnica dębowa najliczniej występują tam, gdzie jest najwięcej starych dębów. Są to przede wszystkim kompleksy stawowe, stare parki, cmentarze. Rozpatrując w tym kontekście rozmieszczenie alej ze stanowiskami  kozioroga i pachnicy można zauważyć, że nie tworzą one ciągłego systemu korytarzy łączącego główne obszary występowania. W związku z tym niezbędna jest nie tylko ochrona tych starych alej, ale i sadzenie nowych, aby zaradzić izolacji subpopulacji tych chronionych prawem polskim i europejskim owadów.

PAchnica dębowa jest reliktem dawnych czasów, kiedy większą część Europy porastały pierwotne lasy. Składa jaja w dziuplach starych drzew: dębów, lip, wierzb. Pachnice migrują niechętnie i wyszukują miejsca dla rozwoju nowego pokolenia w promieniu kilkudziesięciu, wyjątkowo kilkuset metrów. W Polsce chrząszcz ten występuje najpowszechniej na Mazurach i na Dolnym Śląsku. PAchnica dębowa jest chroniona prawem polskim oraz europejskim jako tzw. Gatunek priorytetowy, o szczególnym znaczeniu dla Wspólnoty.

Z kolei kozioróg dębosz składa jaja w korze starych dębów. Larwa żyje przez pierwszy rok w korze, potem przenosi się do łyka, gdzie wygryza szerokie, charakterystyczne chodniki. Koziorogi zasiedlają najchętniej drzewa w wieku od 100 do 150 lat, rosnące na otwartej przestrzeni , o dobrze nasłonecznionej korze. W Polsce chrabąszcz ten występuje na zaledwie kilkudziesięciu stanowiskach, z których Dolina Baryczy ma najprawdopodobniej najliczniejszą populację.

Dzięki alejom w Dolinie Baryczy przetrwały i dobrze się mają rzadkie i piękne chrząszcze opisane wyżej w tekście. Jednocześnie aleje są domem niezliczonych innych organizmów – ptaków, nietoperzy, ssaków. Chociaż wiele nadbaryckich alej ma wysoką wartość przyrodniczą, nie stanowią one spójnego systemu korytarzy ekologicznych służącego zachowaniu pachnicy dębowej, jednego z gatunków dla ochrony którego utworzono obszar Natura 2000 „Ostoja nad Baryczą”.