Ustawodawstwo Ukrainy w dziedzinie odpadów niebezpiecznych
Fizyczne, chemiczne i biologiczne właściwości odpadów w ogóle, a jeszcze bardziej - odpadów niebezpiecznych powodują zwiększone ryzyko powstawania niekorzystnych skutków dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska.
Fizyczne, chemiczne i biologiczne właściwości odpadów w ogóle, a jeszcze bardziej - odpadów niebezpiecznych powodują zwiększone ryzyko powstawania niekorzystnych skutków dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska. Wytwarzania odpadów w tej chwili nie da się uniknąć, co prowadzi do konieczności właściwego ich zagospodarowania.
Ukraina ratyfikowała główne akty międzynarodowe w tej dziedzinie, w szczególności Konwencję Bazylejską o kontroli transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych i ich usuwania[1](dalej - Konwencja bazylejska), Międzynarodową wspólną konwencję w sprawie bezpieczeństwa gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i zarządzania odpadami radioaktywnymi oraz niektóre inne. Jednakże ustawodawstwo krajowe jest raczej deklaratywne, niż konkretne, raczej kopiuje podstawowe ogólne przepisy aktów międzynarodowych w tej dziedzinie, niż stwarza skuteczne mechanizmy ich realizacji[2]. Na powielanie się i niespójność przepisów ukraińskich aktów prawnych w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi zwracają uwagę prawnicy[3]. Wady ukraińskiego ustawodawstwa dotyczącego gospodarowania odpadami prowadzą do szeregu problemów w praktyce[4].
Jednak prawo ukraińskie (w tym w zakresie zarządzania odpadami) jest w procesie jego dostosowania do prawa Unii Europejskiej[5].
Podstawowym aktem w tej dziedzinie na Ukrainie jest Ustawa Ukrainy o odpadach[6], w Unii Europejskiej - dyrektywa 2008/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (dalej - dyrektywa 2008/98/WE).
Badaniu podstawowych przepisów ustawodawstwa ukraińskiego regulujących gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi w zakresie jego dostosowania do Konwencji bazylejskiej oraz dyrektywy 2008/98/WE jest poświęcone następne artykuły.
Źródło: W. Raczyńska.Odpady niebezpieczne w prawie ukraińskim (zgodność statusu prawnego z konwencją bazylejską i dyrektywą 2008/98/WE) (w:) Prawo i Środowisko. Kwartalnik, Warszawa, Lipiec-Wrzesień 2014, numer 3 (79)/2014, s. 119-120.
[1]Konwencja została sporządzona w Bazylei dnia 22 marca 1989 r. (Dz. U. z dnia 27 lutego 1995 r.). Ukraina przystąpiła do Konwencji poprzez przyjęcie Ustawy Ukrainy № 803-XIV z dnia 7 stycznia 1999.
Ciekawym jest ten fakt, że brakuje przynajmniej na oficjalnej stronie parlamentu ukraińskiego testu Konwencji w języku ukraińskim. Tekst rosyjski jest dostępny na stronie http://zakon2.rada.gov.ua/laws/show/995_022. O niedoskonałości rosyjskiego tłumaczenia świadczy przynajmniej taki przykład, że przy ustalaniu zakresu Konwencji (art. 1), czyli przy definiowaniu pojęcia „odpadów niebezpiecznych” zrobiono dość istotny błąd - angielskie wyrażenie „unless they do not possess”, które można przetłumaczyć „chyba że nie posiadają” przetłumaczono „jeśli nie posiada” - znaczenie przeciwne do oryginalnego tekstu Konwencji.
Należy również zauważyć, że analizowany poniżej ukraiński akt prawny, który jest głównym dokumentem w ramach ukraińskiego ustawodawstwa umożliwiający realizację Konwencji bazylejskiej, odpowiada tej Konwencji prawie na 100 procent.
[2]Baluk G.I. Stan ustawodawstwa Ukrainy w sprawie odpadów i problemy jego udoskonalenia. Biuletyn Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu imienia Tarasa Szewczenki. Nauki prawne, 2001, № 44, str. 28.
[3]Maksimentseva N.O. Regulacja prawna postępowania z odpadami niebezpiecznymi. Autoreferat pracy doktorskiej 12.00.06, K., 2006, str. 11.
[4] Kornyakova N.O. Prawne uregulowanie gospodarki odpadami w prawie ukraińskim. Biuletyn Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu imienia Tarasa Szewczenki. Nauki prawne, 2004, № 56/59, str. 171.
[5]Jak przewidziano, między innymi, w Narodowym Programie Dostosowania Ustawodawstwa Ukrainy do Ustawodawstwa Unii Europejskiej, zatwierdzonym poprzez Ustawę Ukrainy z dnia 18 marca 2004 № 1629-IV. Lista aktów prawnych Ukrainy i dorobku prawnego UE w priorytetowych dziedzinach dostosowania zawiera punkt „Odpady” rozdziału „Ochrona Środowiska”.
[6]Ustawa Ukrainy „O odpadach” z dnia 5 marca 1998 № 187/98. Dziennik Oficjalny Ukrainy z 16.04.1998, № 13, s. 23, kod 5121/1998.
