Ocena ukraińskiej definicji odpadów niebezpiecznych

Jak zaznaczono powyżej, status odpadów nadaje się substancjom lub przedmiotom w celu określenia sposobów postępowania z nimi, uwarunkowanych specyficznymi cechami odpadów. Podobnie różne rodzaje odpadów też wymagają różnych sposobów postępowania. Potrzebne dla tego jest sprecyzowanie obiektu postępowania, czyli klasyfikacja odpadów na pewne rodzaje i podrodzaje. Jednym z najważniejszych rodzajów odpadów pod względem osobliwego sposobu postępowania z nim jest rodzaj „odpady niebezpieczne”.

Biorąc pod uwagę znaczącą rolę precyzyjnego określenia definicji odpadów, ukraińska taka definicja nie wygląda właściwie.

Mianowicie, wygląda dość skomplikowanym stosowanie części definicji odpadów niebezpiecznych z drugiego akapitu pkt 2 Statutu w sprawie kontroli nad transgranicznym przemieszczaniem odpadów niebezpiecznych i ich odzyskiem / unieszkodliwianiem (czyli „odpady, wymienione w Zielonym Wykazie Odpadów i zawierające materiały z załączniku 2 do Statutu w sprawie kontroli nad transgranicznym przemieszczaniem… w ilościach, które sprawiają, że te odpady posiadają właściwości niebezpieczne z Wykazu właściwości niebezpiecznych”). Trudność polega na tym, że pojęcie „ilości, które sprawiają, że odpady posiadają właściwości niebezpieczne” jest niekonkretne i podlega ocenie w każdym osobnym przypadku, która to ocena może się znacząco różnić w zależności od osoby, która ją dokonuje.

Jak wynika z Statutu w sprawie kontroli nad transgranicznym przemieszczaniem…, przyszły eksporter, przewoźnik, importera lub usuwający niebezpieczne odpady zwraca się do Ministerstwa Środowiska Ukrainy dla uzyskania zgody na transgraniczne przemieszczanie odpadów. To znaczy, że właśnie te osoby na pierwszym etapie określają, czy dane substancje lub przedmioty należą do odpadów niebezpiecznych[1]. Mimo, że przeprowadza się to pod kontrolą Ministerstwa Środowiska Ukrainy, określenie może być dość problematycznym.

Oprócz tego, definicja zawarta w Statucie w sprawie kontroli nad transgranicznym przemieszczaniem…, chociaż jest dość konkretną i generalnie spełnia wymagania Konwencji bazylejskiej, nie jest pomieszczona w ustawie - akcie wyższej mocy prawnej, a znajduje się w statucie - akcie podrzędnym. Oczywiście, określenie przedmiotu regulacji prawnej jest ważnym w wyznaczeniu statusu prawnego tego przedmiotu. Z tego powodu, bardziej istotne jest ustalenie definicji „odpadów niebezpiecznych” jest w akcie prawnym rangi ustawowej.

W Ustawie Ukrainy o odpadach mieści się nieco mniej konkretna definicja „odpadów niebezpiecznych”. Mianowicie, odpady niebezpieczne to odpady, które posiadają fizyczne, chemiczne, biologiczne lub inne niebezpieczne właściwości, które to właściwości stanowią lub mogą stanowić znaczące zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi, a które to odpady wymagają specjalnych metod postępowania.

Przytoczona definicja obejmuje różne rodzaje odpadów i zawiera niekonkretne koncepcje, które mogą zostać oceniane różnie w różnych przypadkach (np. „znaczące zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi”).

Zaleca się więc ograniczenie się do jednej definicji odpadów niebezpiecznych w prawie ukraińskim, dostosowanie tej definicji do Konwencji bazylejskiej i umieszczenie jej w akcie prawnym rangi ustawowej.

Źródło: W. Raczyńska.Odpady niebezpieczne w prawie ukraińskim (zgodność statusu prawnego z konwencją bazylejską i dyrektywą 2008/98/WE) (w:) Prawo i Środowisko. Kwartalnik, Warszawa, Lipiec-Wrzesień 2014, numer 3 (79)/2014, s. 124-125.