Kwalifikacja przedsięwzięć do OOŚ
Na pierwszym etapie ooś podejmuje się decyzja odnośnie potrzeby przeprowadzenia ooś dla konkretnego przedsięwzięcia.
Na pierwszym etapie ooś podejmuje się decyzja odnośniepotrzeby przeprowadzenia ooś dla konkretnego przedsięwzięcia.
Według prawa polskiego taka potrzeba stwierdza się dla:
- przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (ooś przeprowadza się w każdym przypadku obligatoryjnie, na mocy ustawy);
- przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (o konieczności przeprowadzenia ooś decyduje organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przy uwzględnieniu pewnych kryteriów[1]).
Spis rodzajów tych dwóch grup przedsięwzięć mieści się odpowiednio w § 2 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko[2] (dalej - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r.). Ten akt prawny stanowi transpozycję załączników I i II do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/EU[3]. Jeszcze bardziej ogólne wymagania w tym zakresie zawiera Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa i dostępie do sprawiedliwości w sprawach ochrony środowiska podpisana w Aarhus w 1998 r. (Konwencja z Aarhus)[4].
Pierwsza grupa przedsięwzięć i większość przedsięwzięć z drugiej grupy są związane z lasami tylko pod względem ich możliwego przyszłego oddziaływania na ten ekosystem. Same przedsięwzięcia nie są bezpośrednio związane z obszarami leśnymi.
Natomiast dwa rodzaje przedsięwzięć z drugiej grupy są bezpośrednio związane z lasami. Te przedsięwzięcia to: zmiana lasu na użytek rolny lub wylesienie mające na celu zmianę sposobu użytkowania terenu oraz zalesienie.
Jak wskazano powyżej, w przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, organ właściwy do wydania decyzji następczej powinien rozważyć możliwość znaczącego oddziaływania na środowisko tych przedsięwzięć oraz potrzebę przeprowadzenia ooś przed wydaniem odpowiedniej decyzji. Obowiązek rozważenia potrzeby ooś dla tych przedsięwzięć stwierdza się na podstawie jakościowych i ilościowych kryteriów. Do jakościowych kryteriów odnosi się należność lasu do pewnej kategorii oraz specyficzne warunki jego położenia. Ilościowe kryteria to pewny rozmiar powierzchni przeznaczonej odpowiednio do zmiany lasu na użytek rolny, wylesienia mającego na celu zmianę sposobu użytkowania terenu lub zalesiania.
Ooś powinna też zostać przeprowadzona przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach[5]. Decyzja zaś o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje się przed wydaniem t. zw. decyzji następczych (np., decyzji o zmianie lasu na użytek rolny i innych decyzji przewidzianych w art. 72 ust. 1 ustawy ooś).
W związku z powyższym stwierdzić trzeba, że wpływ planowanego przedsięwzięcia na las może być pośredni lub bezpośredni. W pierwszym przypadku oddziaływanie na las jest bezpośrednim celem działalności, a w drugim - skutkiem ubocznym tej działalności.
[1]Kryteria te przewidziane są w art. 63 ustawy ooś. Do nich, między innymi, należy, możliwość wpływu na obszary leśne.
[2]Dz.U. 2010 nr 213 poz. 1397.
[3]Jest to pkt 1 lit. d do załącznika II do dyrektywy 2011/92/EU: „wstępne zalesianie i wycinanie lasów w celu zamiany przeznaczenia gruntów”.
[4]Art. 6 ust. 1 pkt b Konwencji z Aarhus wymaga od Stron tej Konwencji określić w prawie krajowym przedsięwzięcia, które mogą mieć znaczące oddziaływanie na środowisko, a nie są objęte zakresem załącznika I do Konwencji. W tym załączniku wymienione są przedsięwzięcia, podczas podjęcia decyzji co do których potrzebne jest zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa. W przypadku podjęcia decyzji w sprawie realizacji przedsięwzięć, nieobjętych zakresem tego załącznika do Konwencji, a mogących znacząco oddziaływać na środowisko potrzeba zabezpieczenia możliwości udziału społeczeństwa określa się na poziomie krajowym.
[5]Przez decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach rozumie się decyzja administracyjna określająca środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia, wymagana dla rodzajów przedsięwzięć określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. (Leksykon prawa ochrony środowiska…, s. 22).
