Poinformowanie społeczności zainteresowanej o możliwych decyzjach i podmiocie ich podejmującym

W myśl Konwencji z Aarhus w powiadomieniu zainteresowanej społeczności o wszczęciu postępowania podaje się informacje o„rodzaju możliwych rozstrzygnięć lub projekcie decyzji” oraz o „władzy publicznej właściwej do wydania decyzji”^[1].

Odnośnie pierwszej grupy informacji warto zaznaczyć poniższe.

Termin „rodzaj możliwych rozstrzygnięć” odnosi się do zakresu lub istoty decyzji, które mogą zostać podjęte w odniesieniu do planowanej działalności. Wśród tych decyzji są różnego rodzaju decyzje zezwalające (np.: pozwolenia planistyczne, lokalizacyjne, wodnoprawne, budowlane, odpadowe, pozwoleniana na wykorzystanie powietrza, etc.). Nazwy różnych decyzji używane w poszczególnych krajach różnią się. Powiadomienie powinno wyjaśniać, jakiego rodzaju decyzje mogą zostać podjęte oraz, jaka jest ich moc prawna^[2].

Informacje o możliwych rozstrzygnięciach są jednymi z najbardziej istotnych w powiadomieniu. Jest to widoczne w następującym przykładzie. Na Litwie podczas postępowania w sprawie wydania zezwolenia na budowę nowego składowiska odpadów obok miasta Kazokiszki (40 km od Wilna) zainteresowana społeczność została poinformowana o możliwości uczestnictwa w procesie podejmowania decyzji dotyczącej „możliwości rozwoju gospodarki odpadami w regionie Wileńskim”. W rzeczywistości planowane przedsięwzięcie polegało na utworzeniu głównego składowiska odpadów w ich sąsiedztwie. Według opinii Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus takie nieprawidłowe powiadomienie nie może być uznane za „właściwe” i w sposób poprawny określające „rodzaj możliwych rozstrzygnięć”, zgodnie z wymogami Konwencji z Aarhus^[3].

Odpowiedni punkt dyrektywy EIA brzmi podobnie: „ogół społeczeństwa jest informowany o (…) charakterze możliwych decyzji lub, jeśli istnieje, projekcie decyzji”.

Ustawa ooś w tym zakresie ogranicza się tylko do przedmiotu decyzji, która ma być wydana w sprawie, ponieważ projekt decyzji, według systemu polskiego, na tym etapie procesu decyzjnego jeszcze nie istnieje.

Poinformowanie o „władzy publicznej właściwej do wydania decyzji” sugeruję co następuje.

Dwa paragrafy (iv i v) następnego punktu tego samego ustępu Konwencji z Aarhus wymagają określenia „władzy publicznej, u której można uzyskać stosowne informacje” oraz „władzy publicznej”, do której „mogą być składane uwagi i zapytania”.

Wymagania szczegółowe odnośnie tych paragrafów będą opisane podczas ich analizy. W każdym z tych trzech przypadków wiadomości o władzy publicznej, która  bierze udział w postępowaniu powinny być wystarczająco szczegółowe, by umożliwić społeczności zainteresowanej kontakt z konkretną osobą czy organem^[4]. Zalecenie to uzasadnia się tym, że według Konwencji z Aarhus władze powinny dążyć do udzielenia społeczeństwu pomocy i wskazówek, aby ułatwiać udział w podejmowaniu decyzji w sprawach dotyczących środowiska^[5]. Wymaganie podania danych szczegółowych władzy publicznej, określonej w paragrafach iv iv następnego punktu tego samego ustępu Konwencji z Aarhus zostało wskazane też w Maastricht Recommendations^[6].

Dyrektywa EIA, podobnie jak Konwencja z Aarhus oraz opracowania ją wdrażające wymaga podania danych szczegółowych „organów odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji”, „organów, od których można uzyskać istotne informacje” oraz „organów, do których mogą być przedkładane komentarze lub zapytania”^[7].

Natomiast ustawa ooś wprost zawiera odwołanie do władzy publicznej tylko w przypadku podania informacji o „organie właściwym do wydania decyzji”.

Ustawa ooś wskazuje również na możliwość zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz na możliwość składania uwag i wniosków, lecz bez konieczności zaznaczenia władzy publicznej za to odpowiedzialnej (o tym będzie mowa w odpowiednich punktach artykułu).

Ponadto ustawa ooś wymaga podania informacji o „organach właściwych do wydania opinii i dokonania uzgodnień” oraz o „organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków”. Takie wymaganie nie jest zawarte w Konwencji z Aarhus i dyrektywie EIA. Lecz wiadomości te mogą być istotne, o ile przedstawiciele społeczeństwa mogą potrzebować zwrócić się do tych organów z pytaniem z wąskiego zakresu ich kompetencji. Oznacza to, że takie poszerzenie w ustawie ooś jest właściwe.

Z powyższego wynika, że wymagania trzech rozpatrywanych aktów prawnych w zakresie informowania społeczności zainteresowanej o decyzjach, które mogą zostać podjęte w wyniku procesu decyzyjnego są spójne. Jednocześnie zalecałoby się rozpatrzeć sprecyzowanie w ustawie ooś wymogu podania danych szczegółowych organów uczestniczących w postępowaniu.