tytul: Czym jest plan ochrony obszaru Natura 2000?tytul: Programy rolnośrodowiskowe – narzędzie finansowe ochrony siedlisk Natura 2000?tytul:  Siedliska Natura 2000 w miastach na przykładzie Wrocławiatytul: Inwestycje naruszające ochronę Natura 2000 a działania kompensacyjne - Las Pilczycki we Wrocławiutytul: Czy dyrektywa siedliskowa dotyczy też ptaków?tytul: Drzewa – siedliska gatunków naturowychtytul: Czym są siedliska Natura 2000 – przykładytytul: Ścieżki przyrodnicze z obszarów Natura 2000 z terenu Dolnego Śląska

Czym są działania naprawcze w przypadkach zniszczenia siedlisk?

Powstanie szkody zawsze łączy się ze stratą puli genowej, szczególnie w krajobrazie, z jakim mamy do czynienia obecnie. W przypadku istotnej straty konieczne jest podjęcie zabiegów zmierzających do odtworzenia utraconych siedlisk. Najczęściej zgłaszanym rodzajem szkód na siedliskach łąkowych jest całkowite zniszczenie poprzez zaoranie i wprowadzenie roślin uprawnych.

opublikowano 17 grudnia 2013r.

Jednym z przykładów jest zniszczenie siedlisk Natura 2000 jest w miejscowości Ligota Mała i Nowa Ligota, o łącznej powierzchni około 90 ha. W wyniku zaorania została zniszczona roślinność łąkowa wykształcona pod wpływem ekstensywnego koszenia i stanowiąca cenne przyrodniczo ekosystemy półnaturalne.

Na działkach położonych na granicy obszaru chronionego Natura 2000 „Lasy Rędzińskie” zniszczeniu uległy świeże łąki z krwiściągiem lekarskim będące miejscem występowania i rozwoju cennych chronionych gatunków modraszka nausitousa i telejusa.

W/w wymienionych przypadkach zalecono kompensację polegającą na odtworzeniu łąki o zbliżonym składzie florystycznym. W drugim przypadku uwzględniono rośliny bazy pokarmowej gąsienic, jak i nektarodajnych dla motyli gatunków flory. Warto zwrócić uwagę na to, że odtwarzanie zbiorowisk świeżych łąk z krwiściągiem lekarskim jest procesem trwającym wiele lat. Istnieje szansa, że gleba tych zniszczonych łąk zawiera nasiona łąkowych gatunków roślin, wchodzących w skład tego siedliska. Nie wiadomo, czy na odtworzonej łące pojawią się w odpowiednim zagęszczeniu gatunki mrówek będące gospodarzami tych obligatoryjnych pasożytów społecznych.

Łąki są silnie zróżnicowaną grupą zbiorowisk, odgrywająca kluczową rolę w strukturze i funkcjonowaniu krajobrazu. Najczęściej zagraża im zmiana stosunków wodnych, intensyfikacja lub zmiana sposobu użytkowania oraz zmiana zagospodarowania terenu. Każde z tych zaburzeń może być traktowane jako szkoda w siedliskach przyrodniczych. W związku z licznymi trudnościami w naprawie szkód w zbiorowiskach łąkowych, związanymi z pozyskaniem odpowiedniego materiału siewnego oraz długiego okresu odtwarzania początkowego składu gatunkowego bardzo istotne jest zapobieganie szkodom.

S. Lubaczewska (red.) Strażnicy Natury 2000 zapobieganie szkodom w praktyce, Fundacja EkoRozwoju, 2010
P. Pawalczyk, Natura 2000 i inne wymagania europejskiej ochrony przyrody – niezbędnik przyrodnika, Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin 2012.