Organy administracji publicznej odpowiedzialne za ochronę obszarów Natura 2000
Ustawa z 2008r.o ocenach oddziaływania na środowisko[1] wprowadziła do administracji publicznej Dyrekcję Ochrony Środowiska. Instytucja ta z definicji zajmuje się szeroko pojętym zarządzeniem obszarami Natura 2000[2], jak i pełni rolę organu opiniującego i uzgadniającego warunki realizacji przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko (zarówno w kontekście obszarów Natura 2000 jak i pozostałych inwestycji uznanych przez polskiego ustawodawcę za takie, niezależnie od ich lokalizacji).
Przed wejściem w życie ustawy z 2008r. funkcję tę częściowo pełnił Starosta Powiatu - teraz dzięki powołaniu ku temu specjalnej instytucji, można mieć nadzieję, że kompetencje administracji publicznej w tym zakresie znacznie wzrosły.
Należy mieć jednak na uwadze, że poszczególni starostowie nadal pełnią ważną funkcję w polskim systemie ochrony środowiska. To do Starosty Powiatu należy decyzja, czy dany inwestor ubiegając się o pozwolenie na realizację inwestycji nie będącej w grupie określonej w polskim prawie jako przedsięwzięcie mogące oddziaływać na środowisko[3], zostanie poproszony o analizę oddziaływania tego zamierzenia budowlanego na obszary Natura 2000[4]. Należałoby tutaj przyjrzeć się strukturom i zasadom funkcjonowania poszczególnych starostw - jak wygląda współpraca powołanych tam wydziałów odpowiedzialnych za sprawy związane ściśle z ochroną środowiska, a tych odpowiedzialnych za wydawanie np. pozwoleń na budowę czy pozwoleń wodno-prawnych. Bo chociażby zadanie polegające na regulacji cieków i rzek nie jest wymienione jako przedsięwzięcie mogące znaczące oddziaływać na środowisko w Rozporządzeniu w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Widać tutaj więc ważną rolę organu administracji wydającego zezwolenia na takie prace – musi on ocenić czy jeśli w pobliżu znajduje się obszar Natura 2000 (lub inwestycja na nim się znajduje), inwestor zostanie poproszony o przeprowadzenie oceny oddziaływania, czy nie (w samej ocenie będzie oczywiście brała udział właściwa Dyrekcja Ochrony Środowiska). Z analogiczną sytuacją można spotkać się wypadku inwestycji, dla których wymagane jest zezwolenia właściwego wojewody lub ministra.
Kolejnym zagadnieniem jest dowolność podstawowego organu ochrony środowiska na poziomie lokalnym, jakim jest wójt albo burmistrz danej gminy, w decyzji czy dla danego przedsięwzięcia zostanie przeprowadzona ocena oddziaływanie na środowisko[5]. Wydane w toku postępowania opinie, w tym postanowienie właściwego Dyrektora Ochrony Środowiska, mają charakter pomocniczy i organ stwierdzający obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko nie ma obowiązku zastosować się do nich[6].
Za dodatkowy organ ochrony środowiska funkcjonujący w Polsce w okresie funkcjonowania funduszy europejskich można także uznać instytucje zarządzające, wdrażające i pośredniczące we wdrażaniu programów operacyjnych, zarówno tych o zasięgu krajowym, jak i regionalnym[7]. Negatywna ocena zamierzenia z tym zakresie będzie jednak mogła skutkować jedynie nie przyznaniem dofinansowania. Do kompetencji tych organów nie należy możliwość wstrzymania procesu budowlanego, przynależna inspektorom nadzoru budowanego, jak też nie są one instytucjami uczestniczącymi w procesie wydawania zezwoleń na realizację inwestycji.
[1]ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1227 ze zm.)
[2]Tamże, art. 131 ust. 1 pkt;
[3]Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. 2010 nr 213 poz. 1397)
[4]art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414 ze zmianami); art. 96 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
[5]Tamże, Art. 63 ust. 1.
[6]Tamże, Art. 64 ust.
[7]Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych (http://www.mir.gov.pl)
