Rola instytucji zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich w weryfikację przeprowadzonej oceny oddziaływania projektów na obszary Natura 2000

Podstawowym aktem prawnym stanowiącym ramy dla funkcjonujących obecnie funduszy europejskich jest było uchylone z dniem 01.01.2014r. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz.U.UE L z dnia 31 lipca 2006 r.),  zastąpione obecnie przez Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013r. Zarówno uchylone jak i aktualne rozporządzenie wskazują, iż cele funduszy są osiągane w sposób zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz unijnym wspieraniem celu zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego[1].

Ze wsparcia z funduszy europejskich nie powinny więc korzystać projekty, które nie spełniają wspólnotowych wymagań w zakresie ochrony środowiska naturalnego, tym samym negatywnie wpływając na zasadę zrównoważonego rozwoju.

Wdrażanie funduszy europejskich w Polsce podlega koordynacji prowadzonej przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju (do niedawna Ministra Rozwoju Regionalnego)[2]. Z tego powodu wydane zostały „Wytyczne w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych”[3].

Zgodnie z treścią przywołanych wytycznych, ich celem jest ograniczenie ryzyka błędów w postępowaniach administracyjnych związanych z ochroną środowiska w ramach procesu inwestycyjnego (tj. w sprawie oceny oddziaływania na środowiskoalbo w sprawie odstąpienia od przeprowadzania takiej oceny) mogących skutkować zagrożeniem dla przygotowania lub realizacji projektów współfinansowanych w ramach właściwych programów operacyjnych. Realizacja tego zadania następuje poprzez[4]:

-        pomoc dla beneficjentów w zakresie kluczowych elementów ww. postępowań i przygotowania dokumentacji środowiskowej wymaganej wraz z wnioskiem o dofinansowanie projektu,

-        zapewnienie jednolitości procedur dla właściwych instytucji w systemie wdrażania programów operacyjnych weryfikujących prawidłowość przeprowadzenia ww. postępowań dla projektu ubiegającego się o przyznanie dofinansowania,

-        przedstawienie wykładni Ministra Rozwoju Regionalnego odnośnie stosowania przepisów w zakresie ww. postępowań celem zapewnienia wskazówek dla jednolitego stosowania prawa przez właściwe organy administracji.

Wraz z wnioskiem o dofinansowanie projektu podmioty ubiegające się o wsparcie z funduszy europejskich przedstawiają dokumentację poświadczającą prawidłowo przeprowadzoną procedurę oceny oddziaływania na środowisko (o ile oczywiście dla danej inwestycji jest ona wymagana). Zawiera ona przede wszystkim decyzję środowiskową, poprzedzające jej wydanie opinie i uzgodnienia właściwych organów administracji odpowiedzialnych za ochronę środowiska (w tym właściwego Dyrektora Ochrony Środowiska) oraz streszczenie w języki nietechnicznym informacji zawarty w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (a w razie takiej potrzeby kompletny raport)[5]. Ważnym dodatkowym dokumentem, który nie powstaje w trakcie procedury uzyskania decyzji środowiskowej jest tutaj, zaświadczenie organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000, że projekt nie wywrze istotnego oddziaływania na obszar Natura 2000[6].