Jakie projekty na rzecz ochrony Natura 2000 mogły otrzymać wsparcie z RPO dla Woj. Dolnośląskiego na lata 2007-2013?

Skupiając się na działaniach bezpośrednio związanych z ochroną i zachowaniem walorów obszarów Natura 2000 należy przede wszystkim wymienić umiejscowione we wspomnianym Priorytecie 4 RPO Działanie 4.7 „Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna”. W ramach tej osi mogą być wspierane projekty dotyczące[2]:

-        zahamowania strat różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach jej organizacji, czyli różnorodności wewnątrzgatunkowej, międzygatunkowej i ponadgatunkowej (ekosystemów i krajobrazów), tj:

• działania służące zachowaniu siedlisk gatunków chronionych w biocenozach poddanych antropopresji zwłaszcza na terenach upraw rolnych i zurbanizowanych;
• tworzenie drobnych struktur w krajobrazie rolniczym takich jak mokradła, oczka wodne, zakrzewienia i zadrzewienia śródpolne, miedze i pasy roślinności wzdłuż cieków i dróg, działania powinny być oparte o odtwarzanie swoistych dla danego regionu rodzimych ekosystemów;
• działania związane z tworzeniem siedlisk zastępczych dla gatunków chronionych, których obecne siedliska są zagrożone;
• działania mające na celu ochronę ekosystemów i gatunków priorytetowych w obszarach Natura 2000;

-        wzbogacenia składu gatunkowego drzewostanów (w tym eliminacji monokultur) w celu zwiększenia różnorodności genetycznej i biologicznej biocenoz leśnych, tj:

• działania związane z utrzymaniem lub przywróceniem właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych leśnych będących przedmiotami ochrony w obszarach Natura 2000 (działania wykraczające poza plan urządzania lasu);

-        odbudowy i udrażniania korytarzy ekologicznych (leśnych, rzecznych i innych) zapewniających wymianę genów pomiędzy różnymi populacjami lokalnymi, tj:

• odtwarzanie ciągłości liniowych elementów krajobrazu takich jak szpalery drzew, krzewów, stanowiących korytarze ekologiczne między obszarami Natura 2000;
• ochrona, konserwacja lub tworzenie siedlisk dla chronionych gatunków zwierząt związanych ze starszymi wiekowo drzewostanami w ten sposób, aby odtwarzać zerwane powiązania między lokalnymi populacjami zasiedlającymi obszary Natura 2000 i rezerwaty;
• odtwarzanie lub utrzymanie ciągłości korytarzy ekologicznych w dolinach rzecznych umożliwiających migrację i swobodne przemieszczanie się organizmów wodnych służących realizacji celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych zwłaszcza dla cieków położonych w formach ochrony przyrody zgodnie z „Planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry” (MP nr 40 poz. 451 z 22 lutego 2011 r.);

-        ochrony i utrzymania siedlisk we właściwym stanie lub przywracających ich właściwy stan, tj:

• ochrona i konserwacja miejsc hibernacji lub miejsc letniej koncentracji nietoperzy;
• działania związane z eliminacja gatunków obcego pochodzenia w obszarach Natura 2000 i rezerwatach (z wyjątkiem gatunków których eliminacja jest nieracjonalna np.: niecierpek drobnokwiatowy);
• działania związane z utrzymaniem lub przywróceniem właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych nieleśnych i siedlisk gatunków będących przedmiotami ochrony przede wszystkim w obszarach Natura 2000;

-        renaturalizacji obszarów hydrograficznych i utrzymania obszarów wodno-błotnych, zmierzających do pozyskania gruntów pod obszary chronione;

-        kształtowania terenów zieleni, parków i lasów komunalnych (szczególnie na obszarach miejskich);

-        rozwoju ogrodów specjalnych o istotnym znaczeniu przyrodniczym (np. ogrody dendrologiczne, ogrody botaniczne);

-        budowy, modernizacji i doposażenia infrastruktury służącej szeroko pojętej edukacji ekologicznej (punkty widokowe, ścieżki przyrodnicze, ośrodki dydaktyczno-promocyjne, centra informacyjnei edukacyjneitp.);

-        przedsięwzięć z zakresu współpracy międzynarodowej i międzyregionalnej (m.in. seminaria, konferencje) w celu zapewnienia wymiany dobrych praktyk oraz doświadczeń.

Wskazane rodzaje projektów mogły stanowić dobrą podstawę do realizacji szeregu działań związanych z ochroną obszarów Natura 2000, tym bardziej, że ze wsparcia finansowego w wysokości do 85,00% wydatków mogły korzystać takie instytucje jak jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych, związki i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, parki narodowe i krajobrazowe, kościoły, związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych[3].