Trwałe zachowanie zagrożonych siedlisk łąkowych i ich motyli w sieci Natura 2000 w południowo- zachodniej Polsce
Zbiorowiska roślinne, określane jako łąki, występują głównie w Eurazji i Ameryce w strefach umiarkowanych i chłodnych. Swoje powstanie i istnienie zawdzięczają w przeważającej większości, różnym formom działalności gospodarczej człowieka, takich jak koszenie, wypas, nawożenie itp. Wysoka wartość przyrodnicza ekosystemów łąkowych wynika z ich zróżnicowania oraz bogactwa gatunków.
W tym bogactwie flory i fauny wyróżniają się bytujące zwykle przez krótką chwilę owady, w tym najbardziej wśród nich efektowne motyle. Niestety od kilkunastu lat obserwuje się szereg niekorzystnych zmian gospodarczych i przyrodniczych prowadzących do ubożenia bądź zaniku tych siedlisk. Coraz więcej gatunków roślin łąkowych zaliczanych jest do grupy gatunków rzadkich i ginących. Naturalny proces wymierania gatunków trwał zawsze, teraz jednak został przyspieszony przez działalność człowieka.
Projekt „Trwałe zachowanie zagrożonych siedlisk łąkowych i ich motyli w sieci Natura 2000 w południowo- zachodniej Polsce” jest propozycją programu czynnej ochrony pięciu gatunków motyli (fioletek Lyacena helle, nieparek Lycaena dispar, modraszek nausitous Phengaris nausitous, modraszek telejus Phengaris teleius oraz przeplatka aurinia Euphydryas aurinia), ich siedlisk oraz zasad monitorowania efektów prowadzonych działań ochronnych. Realizowane działania gwarantują odpowiedni poziom bazy pokarmowej dla tych gatunków, mogą również stanowić bazę do planowania i prowadzenia podobnych działań na terenie całej Polski. Podstawą projektu realizowanego przez EKO-UNIĘ było zachęcenie właścicieli łąk do właściwego gospodarowania, w taki sposób, aby możliwe było zachowanie na łąkach roślin żywicielskich dla gąsienic motyli oraz kwiatów nektarowych dla dorosłych owadów. Projekt obejmował następujące działania:
- Przywrócenie siedlisk łąk do stanu, w jakim się znajdowały w czasie ekstensywnej gospodarki rolnej
- Pomoc w zapewnieniu trwałych źródeł finansowania ochrony łąk
- Współpraca z naukowcami oraz monitoring działań ochronnych i ich efektów
- Edukacja rolników, organizacji pozarządowych, władz gmin
- Wsparcie działań rolników specjalistycznym sprzętem (dostosowanym do wysokiego koszenia, z którego można korzystać na łąkach wilgotnych.
Najważniejszymi efektami projektu będzie ustabilizowanie i stworzenie warunków do wzrostu populacji chronionych, rzadkich motyli i zachęcenie rolników do trwałej pracy na rzecz ochrony przyrody. Do projektu włączono 950 ha siedlisk na wybranych obszarach Natura 2000 z terenu województw dolnośląskiego, opolskiego i lubuskiego.
Opracowano na podstawie:
- http://www.motyle.natura2000.pl
- Z. Nawara Rośliny łąkowe, MULTICO Oficyna wydawnicza sp. z o.o., Warszawa 2006,2012
- D. Tarnawski Trwałe zachowanie zagrożonych siedlisk łąkowych i ich motyli w sieci Natura 2000 w południowo-zachodniej Polsce, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, 2014
