Czy opinia Komisji Europejskiej warunkuje realizację przedsięwzięcia, które może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 zajmowany przez gatunki (siedliska) priorytetowe? Jeśli tak, to w jaki sposób? Czy opinia Komisji jest wiążąca? Aby udzielić odpowiedzi na zadane wyżej pytania, należy wyjaśnić zadania i kompetencje Komisji, które określone sa w art. 17 Traktatu o Unii Europejskiej.
Zgodnie z tym przepisem: „Komisja wspiera ogólny interes Unii i podejmuje w tym celu odpowiednie inicjatywy. Czuwa nad stosowaniem Traktatów i środków przyjmowanych przez instytucje na ich podstawie. Nadzoruje stosowanie prawa Unii pod kontrolą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wykonuje budżet i zarządza programami. Pełni funkcje koordynacyjne, wykonawcze i zarządzające, zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach. Z wyjątkiem wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, oraz innych przypadków przewidzianych w Traktatach, zapewnia reprezentacje Unii na zewnątrz. Podejmuje inicjatywy w zakresie rocznego i wieloletniego programowania Unii w celu osiągnięcia porozumień międzyinstytucjonalnych”.
Wg art.258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jeżeli Komisja uzna, że Państwo Członkowskie uchybiło jednemu ze swych zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów, wydaje ona uzasadnioną opinię w tym przedmiocie po uprzednim umożliwieniu temu państwu przedstawienia swych uwag. W sytuacji, gdy państwo nie zastosuje się do opinii w terminie określonym przez Komisję, może ona wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Jeżeli przepisy dają Komisji kompetencję do wydania opinii, to należy to do kompetencji związanych z pilnowaniem przestrzegania prawa unijnego. Odnosi się to do sytuacji, gdy mowa o uzasadnionej opinii, jak i do opinii wydawanej na podstawie innych przepisów, niezwiązanych bezpośrednio z postępowaniem w sprawie możliwego naruszenia prawa Unii Europejskiej. Sama Komisja nie traktuje swojej opinii jako aktu w jakikolwiek wiążącego. W wyjaśnieniach odnoszących się do stosowania art.6 dyrektywy habitatowej Komisja stwierdza: „opinia nie jest ze swej natury aktem mającym wiążące implikacje prawne. Władze krajowe mogą się z nią nie zgodzić i zdecydować o realizacji planu lub przedsięwzięcia nawet jeśli opinia się im sprzeciwia. W tym ostatnim przypadku oczekuje się, że wydana decyzja nawiąże do opinii Komisji i wyjaśni przyczyny, dla których opinia nie została przyjęta. W każdym przypadku Komisja ma prawo ocenić, czy realizacja planu lub przedsięwzięcia jest zgodna z wymogami prawa UE i, jeżeli to konieczne wszcząć odpowiednie postępowanie prawne”.
W związku z powyższym opinia Komisji Europejskiej nie ma charakteru wiążącego. Warto pamiętać o tym, że państwo uwzględnia opinię Komisji nie dlatego, że ma taki obowiązek prawny, ale dlatego, że szacuje swoje szanse w potencjalnym postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Opracowano na podstawie: