Klánovice – ochrona ostoji Natury 2000 przez stowarzyszenie obywatelskie
Las v Klanovicach (dzielnica Pragi) jest największym kompleksem leśnym na terenie Pragi i w większości znajduje się na terenie obszaru sieci Natura 2000. W latach 2005-2013 powstało zagrożenie wybudowania na jego terenie pola golfowego. Las uratowany został przez aktywność obywatelską mieszkańców, działających w ramach stowarzyszenia „Újezdský strom“. Historia ta również pokazuje, jak ważną rolę w ochronie przyrody może grać planowanie przestrzenne - w pozytywnym i negatywnym sensie.
Sprawa zaczeła się w roku 2005, kiedy została założona spółka Forest Golf Resort Praha. Jednym z jej planów było wycięcie koło 300 ha lasu, zdjęcia wartwy glebi i zbudowania pola golfowego oraz potrzebnej infrastruktury i zaplecza. Spółka rozpoczęła wykup działek i zawarła umowę o przyszłej sprzedaży z Lasami Państwowymi. Las jednak był w planie przestrzennym zapisany jako „teren zielony przeznaczony do rekreacji”. Spółka FGRP zaczęła więc ubiegać się o zmianę przeznaczenia terenów w ramach przygotowania nowego planu przestrzennego, co się nie powiodło.
FGRP, niezrażone porażką uciekło się do ciekawego chwytu – podczas gdy główni krytycy pomysłu skupieni byli na przygotowaniu nowego plany przestrzennego, spółka wystąpiła o zmianę… starego planu. Tym razem spółka odniosła sukces.
Przez następnych osiem lat spólka FGRP i stowarzyszenie obywatelskie walczyły zaciekle o los lasu w Klanovicach. Niezliczone procesy administracyjne, starcia w mediach, petycje … Pierwszym momentem przełomowych stało się miejsowe referendum, które z inicjatywy stowarzyszenia ogłosiła gmina miejska Praha – Klanovice. Jego wynik, który zobowiązał urząd gminy do negatywnego stanowiska wobec powstania pola golfowego.
Następnym ważnym punktem stały się wybory lokalne w roku 2009, w których zwyciężyli politycy popierający żądania obywateli. Ostatnim sukcesem obrońców lasu stała się decyzja Magistratu Miasta Stołecznego Pragi, która w roku 2013 przywróciła obszarowi lasu przeznaczenie obszaru do rekreacji (nawiasem mówiąc, nowy plan przestrzenny Pragi, o którym dyskutowano na początku całej afery, nie jest uchwalony do dzisiaj).
Pozornie więc sprawa się zakończyła. Do dnia dzisiejszego jednak zostają nie rozwiązane trzy problemy związane z budową pola golfowego:
- na terenie wykupionym przez spółkę FGRP został wybudowany nielegalnie budynek siedziby spółki - nadal toczy się proces legalizacji;
- nadal toczy się sprawa niewłasciwego postępowania w procesie zezwolenia terytorialnego
- nadal jest ważna umowa o przyszłej sprzedaży 130 hektarów lasu państwowego spólce FGRP.
Można więc podsumować – dzięki wieloletniemu intensywnemu wysiłkowi obywateli udało się obronić las, nawet kiedy zagrożony został przez firmę z mocnym poparciem biznesowym i politycznym. Na nieszczęście nie każdy zagrożony obszar przyrodniczy ma tak zdecydowanych obrońców jak las v Klanovicach.
