Jak wspomniano w art. „Na czym polega ochrona sieci Natura 2000?” przepisy Dyrektywy Siedliskowej stawiają właściwie jedyny warunek dotyczący ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000. Jest nim konieczność nie pogarszania stanu siedlisk i gatunków – czyli zachowania ich we właściwym stanie ochrony. W przypadku niektórych gatunków może być to zadanie trudne i wymagające „kreatywnego” podejścia do ochrony przyrody. Tak jest na przykład w przypadku działań na rzecz zachowania populacji przelatki maturna – rzadkiego i zagrożonego motyla chronionego w kraju i UE, którego największe i najlepiej zachowane stanowiska znajdują się w dolinie Odry.

Gatunek ten jest silnie uzależniony od lasów łęgowych, których największe powierzchnie są w dolinie Odry i jej dopływów na terenie województw dolnośląskiego i lubuskiego. Z uwagi na silne przywiązanie przeplatki maturny do środowisk lasów nadrzecznych gatunek ten jest dla nich wskaźnikiem właściwego stanu i jednocześnie gatunkiem sztandarowym. W ostatnich latach obserwuje się jednak zjawisko zamierania jesionu wyniosłego, gatunku współtworzącego te siedliska i będącego jednocześnie rośliną żywicielską maturny. Zamieranie jesionów obserwuje się w kraju od 1992 roku i obecnie obejmuje ono wszystkie rejony Polski. Pomimo to, że zjawisko zaobserwowano we wszystkich krajach europejskich w dalszym ciągu nie jest znana pierwotna jego przyczyna, a co za tym idzie oprócz wycinania zarażonych drzew nie prowadzone są żadne inne „działania ochronne”.

Zamieranie jesionów, a co za tym idzie brak odbudowy tego gatunku (nie jest odnawiany w lasach państwowych, bo jest to ekonomicznie nieefektywne), ale też inne działania w lasach gospodarczych doprowadziły do zmniejszenia się powierzchni siedlisk dogodnych dla maturny jak: jak brzegi lasów, polany leśne, czy przydroża dróg leśnych, które porasta podrost jesionowy lub inne rośliny żywicielskie. Jednocześnie proces zaniku i wymierania subpopulacji tego motyla pogłębia izolację genetyczną i zmniejsza areał gatunku.

Z powyższych powodów zdecydowano, iż należy przedsięwziąć działania służące odtwarzaniu ginącej bazy pokarmowej, zapewnienie zastępczego źródła pokarmu (kalina koralowa), tworzenie preferowanych przez maturnę siedlisk. Ważne stało się też zasilanie słabych populacji, reintrodukcję wygasłych oraz stworzenie łączników siedliskowych.

W projekcie prowadzonym przez Fundację EkoRozwoju („Ochrona Ochrona czynna przeplatki maturny, gatunku wskaźnikowego łęgów, w Polsce południowo-zachodniej”) przewidziane są następujące działania:

1. Wyznaczenie obszarów o największym i najmniejszym zagęszczeniu przy użyciu jednolitej i obojętnej dla motyli metodyki w celu wytypowania populacji „dawców” osobników do restytucji i reintrodukcji oraz optymalnych miejsca nasadzeń.

2. Sadzenie roślin pokarmowych dla gąsienic (jesion wyniosły, kalina koralowa) i postaci dorosłych (dereń świdwa) wzdłuż dróg leśnych, linii oddziałowych oraz na brzegach lasów i tworzenie korytarzy łącznikowych pomiędzy izolowanymi populacjami gatunku.

3. Restytucja i reintrodukcja do wybranych lokalizacji.

4. Monitoring przeprowadzonych działań oraz stworzenie wytycznych do programu ochrony gatunku w Polsce.
Wydaje się, że tak zaplanowane działania mają szansę zachować (lub nawet poprawić) stan siedliska oraz zapewnić integralność obszarów Natura 2000 (zależnie od powodzenia akcji restytucyjnej i reintrodukcyjnej). Kluczowe działanie - sadzenie jesionu ma w zamyśle wypełnić lukę pokoleniową wynikającą z wystąpienia choroby tego gatunku i dać szansę na przetrwanie przelatki chociażby do czasu odkrycia przyczyn zamierania jej rośliny żywicielskiej.