Prawie każda inwestycja drogowa, liniowa czy kolejowa narusza obszary chronione prawem polskim i obszary Natura 2000. Działania kompensacyjne mają na celu wyrównanie przewidywanych szkód i zmian w środowisku, które mogą zostać spowodowane przez realizację planu, programu lub przedsięwzięcia. Działania te należy odróżnić od działań zapobiegawczych (zmierzających do uniknięcia niekorzystnych wpływów) i naprawczych (służących ograniczeniu lub eliminacji negatywnych skutków, które wystąpiły). Kompensacja przyrodnicza jest wyrównaniem szkód i zmian, co oznacza, że może polegać na zastąpieniu określonych cennych elementów środowiska (np. siedlisk) innymi, w innym miejscu. Kompensacja nie jest restytucją (odtworzeniem) siedliska lub populacji, gdyż ich zniszczenie jest zdarzeniem nieodwracalnym.

Kompensacja może mieć co najwyżej charakter zbliżony do restytucji, jeżeli będzie polegała na odtworzeniu podobnego siedliska lub populacji tego samego gatunku w innym miejscu. Kompensacja stanowi zwykle kompleks różnorodnych działań, między innymi takich jak: roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywację gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności, prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej lub tworzenie skupień roślinności, prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wzmocnienie populacji gatunku na danym terenie, odtworzenie biotopu, reintrodukcja gatunku. Kompensacja nie może mieć pierwszeństwa przed działaniami zapobiegawczymi – zasadą jest uniknięcie szkód i zmian, a nie ich wyrównanie.

Kompensacja przyrodnicza miała miejsce przy budowie autostradowej obwodnicy Wrocławia, która przebiegała przez obszar Natura 2000 Las Pilczycki. Decyzja środowiskowa nałożyła na inwestora obowiązek wykonywania takich działań jak: kompensacja siedlisk leśnych, łąkowych, wodnych oraz przedsięwzięć w zakresie ochrony przyrody do minimum ograniczając usuwanie drzew dziuplastych i starych. Drzewa zasiedlone przez gatunek kozioroga dębosza i pachnicę dębową, kolidujące z inwestycją przeniesiono jak najbliżej miejsca wycięcia. W przypadku kompensacji leśnych siedlisk, za zniszczenie płatu łęgu wiązowo – jesionowego oraz grądów w Lesie Pilczyckim inwestor, jest zobowiązany do odtworzenia zbiorowisk leśnych na obszarach rolnych nad rzeką Widawą w wielkości odpowiadającej powierzchni lasów wyciętych.

P. Pawlaczyk, Natura 2000 i inne wymagania europejskiej przyrody – niezbędnik przyrodnika, Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin 2012
http://www.niewiarowski.pl/kss/natura2000/natura2000-9.pdf