Aleksandra Zienkiewicz
Strażnicy Natury
–
społeczny monitoring dostępu do informacji o środowisku
Raport z badań – województwo dolnośląskie
2013
Spis treści
I. WSTĘP 3
II. PODSTAWY PRAWNE 13
II.1. Informacja publiczna w sprawach ochrony środowiska 13
II.2 Prawo europejskie i międzynarodowe 14
II.3. Publicznie dostępny wykaz 15
II.4. Biuletyn Informacji Publicznej 16
II.6. Dostęp do informacji na wniosek 17
II.6.1. Forma wniosku 17
II.6.2. Terminy rozpatrzenia wniosku 18
II.6.3. Opłaty 19
III. REGIONALNA DYREKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU 19
III.1. Monitoring Biuletynu Informacji Publicznej: 19
III.2. Pozyskanie danych ilościowych: 21
III. 3. Pozyskanie danych jakościowych: 22
IV. MIEJSKI KONSERWATOR ZABYTKÓW WE WROCŁAWIU 23
IV. 1. Monitoring Biuletynu Informacji Publicznej: 24
IV. 2. Pozyskanie danych ilościowych: 24
IV. 3. Pozyskanie danych jakościowych: 25
V. URZĄD MIEJSKI WE WROCŁAWIU – Wydział Środowiska i Rolnictwa 25
V. 1. Monitoring Biuletynu Informacji Publicznej: 25
V. 2. Pozyskanie danych ilościowych: 27
V. 3. Pozyskanie danych jakościowych: 28
VI. GMINA WIEJSKA ŻÓRAWINA 29
VI. 1. Monitoring Biuletynu Informacji Publicznej: 29
VI. 2. Pozyskanie danych ilościowych: 32
VI. 3. Pozyskanie danych jakościowych: 32
I. WSTĘP
Niniejszy raport dotyczy monitoringu udostępniania informacji o środowisku za rok 2013
w wojewódzkie dolnośląskim. Przyjęta metodyka zakładała zbadanie stolicy województwa, rządowej terenowej instytucji ochrony środowiska (RDOŚ), konserwatora zabytków zezwalającego na wycinki drzew w stolicy województwa (w tym przypadku był to Miejski Konserwator Zabytków we Wrocławiu) oraz wybranej gminy wiejskiej bądź wiejsko-miejskiej. Gmina taka miała się odznaczać potencjalnie konfliktowym podejściem do środowiska i przyrody.
Badane urzędy i instytucje:
1. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu
Regionalne dyrekcje ochrony środowiska zostały wybrane do badań przez Fundację Ekorozwoju jako instytucje kluczowe dla ochrony środowiska w Polsce.
Zgodnie z art. 123 ustawy ocenowej, Regionalny dyrektor ochrony środowiska jest organem administracji rządowej niezespolonej, właściwym do realizacji zadań z zakresu ustawy na obszarze województwa i podlega Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska. Zgodnie
z art. 124 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko (dalej: ustawa ocenowa), regionalny dyrektor ochrony środowiska wykonuje swoje zadania przy pomocy regionalnej dyrekcji ochrony środowiska, która jest państwową jednostką budżetową.
Zgodnie z art. 131 ust. 1 ustawy ocenowej, do jego zadań należy:
udział w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko;
przeprowadzanie ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko lub udział w tych ocenach;
tworzenie i likwidacja form ochrony przyrody;
ochrona i zarządzanie obszarami Natura 2000
wydawanie decyzji na podstawie ustawy o ochronie przyrody;
przeprowadzanie postępowań w sprawach zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie;
przekazywanie danych do bazy danych o ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko
współpraca z organami jednostek samorządu terytorialnego i z organizacjami ekologicznymi w sprawach ocen oddziaływania na środowisko i ochrony przyrody;
wykonywanie zadań z zakresu gospodarki odpadami.
2. Miejski Konserwator Zabytków we Wrocławiu
MKZ we Wrocławiu, na podstawie porozumienia zawartego 5 września 2011 między Wojewodą Dolnośląskim Markiem Skorupą a Prezydentem Miasta Rafałem Dutkiewiczem w sprawie powierzenia prowadzenia niektórych zadań z zakresu właściwości wojewódzkiego konserwatora zabytków, zajmuje się m.in. realizacją zadań określonych w przepisach ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r., nr 151, poz. 1220 z późn. zmianami):
- wydawaniem zezwoleń na usunięcie drzew lub krzewów terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków (art. 83 ust. 2),
- pobieraniem opłat z tego tytułu (art. 84),
- odraczaniem terminu uiszczenia opłat i przesunięciem terminu płatności (art. 87 ust. 6 i 7).
3. Urząd Miejski we Wrocławiu
Miasta wojewódzkie zostały wybrane przez Fundację Ekorozwoju z uwagi na potencjalnie największe pole konfliktu pomiędzy funkcjami przestrzenno-gospodarczymi
a przyrodniczymi - testowane na przykładzie drzew.
Wrocław jest miastem na prawach powiatu. Organem wykonawczym samorządu Wrocławia, który na podstawie szczegółowych przepisów prawa administracyjnego wykonuje zadania administracji samorządowej z zakresu ochrony środowiska i przyrody, jest prezydent Wrocławia. Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym "Wójt [burmistrz lub prezydenta miasta] wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy."
W Urzędzie Miejskim Wrocławia zadania związane z tematem badania wykonuje Dział Ochrony Przyrody i Leśnictwa wchodzący w skład Wydziału Środowiska i Rolnictwa.
Wydział Środowiska i Rolnictwa realizuje zadania z zakresu:
1. ochrony środowiska, w tym ochrony przyrody, wód, powietrza, ochrony przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym
2. gospodarki odpadami oraz utrzymania czystości i porządku
3. leśnictwa i łowiectwa
4. rolnictwa
5. rybactwa śródlądowego
6. prawa geologicznego i górniczego
7. ochrony zwierząt
8. obsługi funduszy celowych na ochronę środowiska
9. prowadzenia egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym w zakresie zadań realizowanych przez Wydział
10. postępowań w sprawie ocen oddziaływania na środowisko planowanych inwestycji
4. Urząd Gminy Żórawina.
Gmina Żórawina została wybrana z uwagi na potencjalną konfliktowość w stosunku do przyrody. Gmina ta zasłynęła sprawą fermy dla norek w miejscowości Brześć (http://www.zorawina.pl/www/index.php?item=10301), dla której wójt nie stwierdził potrzeby przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, mimo że liczba jednostek hodowlanych wskazywała, że taka ocena jest obowiązkowa.
Badane dokumenty:
Badanymi dokumentami we wnioskach o informacje były:
a) dla RDOŚ:
1. decyzje (i wnioski o nie) dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, dla których przeprowadzono ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 (art. 96 ustawy ocenowej)
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 13 ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o wnioskach o wydanie decyzji i o decyzjach, wydawanych dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, dla których przeprowadzono ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.
Decyzje, o których mowa w art. 96 ust. 1 ustawy ocenowej, nie stanowią jednak osobnego typu decyzji. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu (który w dużej mierze odsyła do art. 72 ust. 1, określającego katalog decyzji objętych obowiązkiem wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach) bowiem oceną, czy przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, objęte są decyzje wydawane przez organy inne niż regionalny dyrektor ochrony środowiska, tj.:
o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części - wydawane na podstawie ustawy - Prawo budowlane
o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych - wydawanej na - Prawo budowlane;
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu - wydawane na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
koncesje wydawane na podstawie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze;
określające szczegółowe warunki wydobywania kopaliny - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze;
pozwolenia wodnoprawne wydawane na podstawie ustawy. - Prawo wodne;
ustalające warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych - wydawanej na podstawie ustawy o ochronie przyrody;
o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów - wydawanej na podstawie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów
o zmianie lasu na użytek rolny - wydawanej na podstawie ustawy o lasach
zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - wydawanej na podstawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych
ustaleniu lokalizacji linii kolejowej - wydawanej na podstawie ustawyo transporcie kolejowym
ustaleniu lokalizacji autostrady - wydawanej na podstawie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego
o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu wydawane na podstawie ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu;
o ustaleniu lokalizacji regionalnej sieci szerokopasmowej - wydawane na podstawie ustawy z dnia o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych
decyzji o zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych - wydawanej na podstawie ustawy o odpadach wydobywczych
o pozwoleniu na realizację inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;
o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszącej wydawanej na podstawie ustawy przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących;
zezwolenia na budowę obiektu jądrowego oraz zezwolenia na budowę składowiska odpadów promieniotwórczych, wydawanych na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe;
o zezwoleniu na założenie lotniska - wydawanej na podstawie ustawy - Prawo lotnicze
zezwolenia na przetwarzanie odpadów i zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów wydawanego na podstawie ustawy o odpadach.
zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów - wydawane na podstawie ustawy o ochronie przyrody;
pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich - wydawane na podstawie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej
Organ właściwy do wydania wyżej wymienionych decyzji - jeśli uzna, że przedsięwzięcie, inne niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 - wydaje postanowienie w sprawie nałożenia obowiązku przedłożenia właściwemu miejscowo regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska odpowiednich danych. Regionalny dyrektor ochrony środowiska stwierdza zaś w drodze postanowienia, obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 lub brak takiej potrzeby. Postanowienia, o których mowa w niniejszym akapicie, są poza zakresem niniejszego badania.
2. decyzje (i wnioski o nie) w sprawie uzgodnienia działań naprawczych w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku (art. 13 ust. 3 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie)
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 35 lit. a ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o decyzjach, o których mowa w art. 13 ust. 3 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.
W przypadku wystąpienia szkody w środowisku, podmiot korzystający ze środowiska uzgadnia warunki przeprowadzenia działań naprawczych z organem ochrony środowiska (regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, za wyjątkiem spraw z zakresu ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych). Uzgodnienie to następuje w drodze decyzji określającej stan, do jakiego ma zostać przywrócone środowisko, zakres i sposób przeprowadzenia działań, a także terminy ich rozpoczęcia i zakończenia.
3. decyzje (i wnioski o nie) nakładające obowiązek działań naprawczych w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku (art. 13 ust. 3 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie)
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 35 lit. a ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o decyzjach, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.
Na podstawie tego przepisu, jeżeli podmiot korzystający ze środowiska nie podejmie działań zapobiegawczych i naprawczych, organ ochrony środowiska (regionalny dyrektor ochrony środowiska, za wyjątkiem spraw z zakresu ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych) wydaje decyzje o nałożeniu na niego obowiązku ich przeprowadzenia.
4. decyzje (i wnioski o nie) określające zakres udostępnienia powierzchni ziemi przez władającego powierzchnią ziemi w przypadku podejmowania działań zapobiegawczych lub naprawczych (art. 17 ust. 2 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie)
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 35 lit. a ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o decyzjach, o których mowa w art. 17 ust. 2 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 tej ustawy, jeżeli organ (regionalny dyrektor ochrony środowiska, za wyjątkiem spraw z zakresu ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych) podejmuje działania zapobiegawcze lub naprawcze, o których mowa w art. 16 tej ustawy, władający powierzchnią ziemi jest obowiązany umożliwić prowadzenie tych działań, a także badań związanych z oceną szkody w środowisku.
Zakres tego udostępnienia oraz zakres i sposób przeprowadzenia działań zapobiegawczych lub naprawczych oraz termin ich rozpoczęcia i zakończenia, jest ustalany w drodze decyzji.
5. postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sytuacji otrzymania zgłoszenia o szkodzie (art. 24 ust. 7 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie)
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 35 lit. b ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o postanowieniach, o których mowa w art. 24 ust. 7 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 tej ustawy, regionalny dyrektor ochrony środowiska obowiązany jest przyjąć od każdego zgłoszenie o wystąpieniu bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku. Jeśli zgłoszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, może go dokonać organ administracji publicznej albo organizacja ekologiczna
W przypadku gdy regionalny dyrektor ochrony środowiska odmawia wszczęcia postępowania, powinien wydać postanowienie.
Należy zwrócić uwagę, że zakres przedmiotowy art. 21 ust. 2 pkt 35 lit. b ustawy ocenowej nie obejmuje postanowień o wszczęciu postępowania, wydawanych na podstawie art. 24 ust. 5 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.
b) dla UM we Wrocławiu:
1. zezwolenia (i wnioski o nie) na usunięcie drzew i krzewów (art. 83 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody)
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 24 list. f ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o wnioskach o wydanie zezwolenia i o zezwoleniach na usunięcie drzew lub krzewów.
Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta (za wyjątkami, określonymi w ust. 6 tego artykułu).
Zgodnie z art. 83 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody, wniosek o wydanie zezwolenia powinien zawierać:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela nieruchomości albo właściciela urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej
2) tytuł prawny władania nieruchomością, z tym że wymóg ten nie dotyczy wniosku właściciela urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej
3) nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
4) obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm;
5) przeznaczenia terenu, na którym rośnie drzewo lub krzew;
6) przyczynę i termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu;
7) wielkość powierzchni, z której zostaną usunięte krzewy;
8) rysunek lub mapę, określającą usytuowanie drzewa lub krzewu w stosunku do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej nieruchomości.
2. decyzje nakładające karę pieniężną za zniszczenie lub usuwanie drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia (art. 88. ust. 1 ustawy o ochronie przyrody)
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 24 lit. g ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o decyzjach o wymiarze administracyjnych kar pieniężnych za:
zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów spowodowane niewłaściwym wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu mechanicznego albo urządzeń technicznych oraz zastosowaniem środków chemicznych w sposób szkodliwy dla roślinności,
usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia,
zniszczenie drzew, krzewów lub terenów zieleni spowodowane niewłaściwym wykonaniem zabiegów pielęgnacyjnych.
Zgodnie z art. 88 ust. 1, wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza w drodze decyzji administracyjną karę pieniężną za zniszczenie lub usuwanie, o którym mowa w akapicie poprzednim.
c) dla MKZ:
zezwolenia (i wnioski o nie) na usunięcie drzew i krzewów z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków (art. 83 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody) znajdujących się w granicach administracyjnych Wrocławia;
d) dla UG w Żórawinie:
1. informacje o konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o których mowa w art. 47 ustawy ocenowej
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 4 ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o informacjach informacje o konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
Zgodnie z art. 46 ustawy ocenowej, tworzone przez organy administracji publicznej, w tym organy samorządu gminy projekty dokumentów - studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko lub innych, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000 jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony, a także ich zmiany, wymagają przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Zgodnie z art. 47 tej ustawy, strategicznej ocenie podlegają też dokumenty inne niż wymienione w akapicie poprzednim, jeżeli w uzgodnieniu z właściwym organem (w przypadku gminy jest to regionalny dyrektor ochrony środowiska), organ opracowujący projekt dokumentu stwierdzi, że wyznaczają one ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko lub że realizacja postanowień tych dokumentów może spowodować znaczące oddziaływanie na środowisko.
Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko wymaga sporządzenia prognozy oddziaływania na środowiską, zawierającą elementy, o których mowa w art. 51 ustawy ocenowej, a także opinowaniu przez właściwe organy (w przypadku gminy jest to regionalny dyrektor ochrony środowiska, a także państwowy wojewódzki inspektor sanitarny, państwowy powiatowy inspektor sanitarny w przypadku studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego), udziału społeczeństwa poprzez umożliwienie składania uwag i wniosków.
2. informacje o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o których mowa w art. 48 ustawy ocenowej
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 3 ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o informacjach o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Organ opracowujący projekty dokumentów podlegających ocenie może, po uzgodnieniu z właściwymi organami (w przypadku gminy jest to regionalny dyrektor ochrony środowiska) odstąpić od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli uzna, że realizacja postanowień danego dokumentu nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko.
Odstąpienie w przypadku studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego może dotyczyć wyłącznie projektów stanowiących niewielkie modyfikacje przyjętych już dokumentów. W przypadku innych dokumentów, może dotyczyć jedynie niewielkich modyfikacji przyjętych już dokumentów lub projektów dokumentów dotyczących obszarów w granicach jednej gminy.
Odstąpienie wymaga uzasadnienia zawierającego informacje o uwarunkowaniach, określonych w art. 49 ustawy ocenowej, dotyczących w szczególności charakteru działań przewidzianych w dokumentach, rodzaju i skalę oddziaływania na środowisko i cech obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko. Informację o tym odstąpieniu, organ opracowujący projekty dokumentów innych niż opracowane na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, podaje do publicznej wiadomości bez zbędnej zwłoki.
3. decyzje (i wnioski o nie) o środowiskowych uwarunkowaniach, zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy ocenowej
Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 9 ustawy ocenowej, w publicznie dostępnych wykazach zamieszcza się dane o wnioskach o wydanie decyzji i decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach
Zgodnie z art. 71 ust. 1. ustawy ocenowej, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia, a jej uzyskanie jest wymagane dla planowanych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, a także przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Rodzaje tych przedsięwzięć określiła Rada Ministrów w drodze rozporządzenia (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko)
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem decyzji, o których mowa w przepisach odrębnych od ustawy ocenowej, tj:
o pozwoleniu na budowę, o zatwierdzeniu projektu budowlanego, o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części - wydawane na podstawie ustawy - Prawo budowlane
o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych - wydawanej na podstawie ustawy - Prawo budowlane;
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu - wydawane na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
koncesje na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz podziemne składowanie odpadów - wydawane na podstawie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze;
określające szczegółowe warunki wydobywania kopaliny - wydawanej na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze;
pozwolenia wodnoprawne na wykonanie urządzeń wodnych wydawane na podstawie ustawy. - Prawo wodne;
ustalające warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych - wydawanej na podstawie ustawy o ochronie przyrody;
o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów - wydawanej na podstawie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów
o zmianie lasu na użytek rolny - wydawanej na podstawie ustawy o lasach
zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - wydawanej na podstawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych
ustaleniu lokalizacji linii kolejowej - wydawanej na podstawie ustawyo transporcie kolejowym
ustaleniu lokalizacji autostrady - wydawanej na podstawie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012 - wydawanej na podstawie ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012
o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego
o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu wydawanej na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu;
o ustaleniu lokalizacji regionalnej sieci szerokopasmowej - wydawanej na podstawie ustawy z dnia o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych
decyzji o zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych - wydawanej na podstawie ustawy o odpadach wydobywczych
o pozwoleniu na realizację inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;
o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszącej wydawanej na podstawie ustawy przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących;
zezwolenia na budowę obiektu jądrowego oraz zezwolenia na budowę składowiska odpadów promieniotwórczych, wydawanych na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe;
o zezwoleniu na założenie lotniska - wydawanej na podstawie ustawy - Prawo lotnicze
zezwolenia na przetwarzanie odpadów i zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów wydawanego na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części na podstawie ustawy - Prawo budowlane. Nie jest jednak konieczne przy niewielkich zmianach, o których mowa w art. 72 ust. 2 i 2a ustawy ocenowej.
Organem właściwym do jej wydania jest zasadniczo wójt, burmistrz lub prezydent miasta, za wyjątkiem spraw, w których ustawa przewiduje kompetencję innego podmiotu - Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, regionalnego dyrektora ochrony środowiska, starosty lub regionalnego dyrektora Lasów Państwowych. W przypadku przedsięwzięcia wykraczającego poza obszar jednej gminy decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje wójt, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być realizowane to przedsięwzięcie, w porozumieniu z innymi wójtami.
Metodyka badań:
1. Sprawdzenie publicznie dostępnego wykazu – czy organ prowadzi, gdzie, w jakiej formie, jakie informacje można tam znaleźć, czy jest łatwy w nawigacji;
2. Pozyskanie danych ilościowych bezpośrednio od organów (zapytanie w formie pisemnej);
3. Porównanie danych z publicznego wykazu z danymi otrzymanymi;
4. Pozyskanie danych jakościowych (treści wniosków, postanowień, informacji, decyzji) bezpośrednio od organów (zapytanie w formie pisemnej);
5. Wnioski końcowe i rekomendacje.
Pozyskanie danych zarówno ilościowych, jak i jakościowych następowało poprzez powołanie się na ustawę z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej [Dz.U. 2001 nr 112 poz. 1198]. Przy okazji należało sprawdzić, czy urzędy przechodzą na tryb właściwej ustawy (czyli ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko).
II. PODSTAWY PRAWNE
II.1. Informacja publiczna w sprawach ochrony środowiska
Pierwszym polskim aktem prawnym, który horyzontalnie zagwarantował obywatelom dostęp do informacji publicznej, była Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., która weszła w życie 17 października 1997 r.
Na podstawie art. 61 ust. 1 Konstytucji, obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Zgodnie z art. 74 ust. 3 Konstytucji, każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska. Trzeba zauważyć, że ich zakres częściowo się pokrywa, jednakże art. 74 ust. 3 obejmuje nie tylko informacje o działalności organów władzy publicznej w zakresie środowiska, ale też o środowisku jako takim; nakłada więc na organy władzy publicznej obowiązek aktywnego zbierania danych dotyczących tego zakresu spraw.
Zgodnie z przyjętą w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wykładnią, te przepisy Konstytucji jeszcze przed wejściem w życie ustawy o dostępie do informacji publicznej, stanowiły samoistną materialnoprawną podstawę dla domagania się informacji publicznej (por np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, oddział zamiejscowy w Krakowie z 18 czerwca 2001 r., sygn. akt II SAB/Kr 58/00).
Od 1 października 2001 r. obowiązywała ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, która w Rozdziale I Działu IV Tytułu I regulowała kwestie udostępniania informacji o środowisku. 3 października 2008 r. uchwalono ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej: ustawa ocenowa), która przejęła tę część regulacji Prawa Ochrony Środowiska.
Aktem, który uregulował dostęp do informacji publicznej, była ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie o informacji publicznej, która weszła w życie 1 stycznia 2002
Zgodnie z art. 1 ust. 2 tej ustawy, jej przepisy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Według powszechnej wykładni, taką ustawą jest ustawa ocenowa.
Warto zauważyć, że zakres podmiotowy zastosowania ustawy ocenowej jest węższy niż ustawy o dostępie o informacji publicznej. Ta pierwsza obejmuje bowiem wyłącznie organy administracji (art. 8 ustawy ocenowej), ta druga - władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne (art. 4 ust. 1), co obejmuje także chociażby sądy, państwowe i samorządowe osoby prawne, spółki z większościowym udziałem Skarbu Państwa, ale też - podmioty, które otrzymały dotację ze środków publicznych.
II.2 Prawo europejskie i międzynarodowe
25 czerwca 1998 w Aarhus, w Danii, podczas IV Paneuropejskiej Konferencji Ministrów Ochrony Środowiska, popisano Konwencję o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska. W państwach, które ratyfikowały konwencję, do których zalicza się Polska, weszła ona w życie 30 października 2001.
Polska zobowiązała się m.in., że będzie dążyć do zapewnienia, że urzędnicy i władze będą pomagać i udzielać wskazówek społeczeństwu, aby w sprawach dotyczących środowiska urzeczywistniać dostęp do informacji,
Zgodnie z tą konwencją, Polska ma zapewnić, że organy władzy publicznej, są obowiązane udostępnić informacje o środowisku, które znajdują się w ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone, każdemu wnioskodawcy na jego wniosek, bez konieczności wykazania przez niego interesu i w żądanej przez niego formie.
Akt ten ustanowił wymóg praktycznego zapewnienia skutecznej realizacji prawa dostępu do informacji o środowisku poprzez wyznaczenie urzędników ds. informacji, stworzenie i utrzymywanie infrastruktury pozwalającej na sprawdzanie informacji będących przedmiotem wniosku czy utrzymywanie rejestrów lub wykazów informacji o środowisku.
Pierwszym aktem europejskim w tej dziedzinie była dyrektywa Rady (90/313/EWG) z dnia 7 czerwca 1990 r. w sprawie swobody dostępu do informacji o środowisku. Została zastąpiona o wiele dokładniejszą dyrektywą 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska, która przejmowała odpowiednie postanowienia konwencji z Aarhusd. Państwa Członkowskie miały obowiązek jej implementacji do dnia 14 lutego 2005 r.
II.3. Publicznie dostępny wykaz
Wykaz ten jest jednym z kluczowych instytucji ustawy ocenowej. Stworzono je, by zamieszczać informacje o istniejących dokumentach, zawierających wiedzę o środowisku i jego ochronie. Takie rozwiązanie ma ułatwić obywatelom wiedzę o istniejących dokumentach, o które mogliby wystąpić w drodze wniosku. Dane, które należy zamieszczać we wniosku, określa art. 21 ust. 2 ustawy ocenowej, co jednak zgodnie z ustępem 3 tego artykułu, nie wyklucza zamieszczania w nich innych danych.
Zamieszczanie dokumentów w wykazie ma ten skutek, że dokumenty podlegające obowiązkowi udostępnienia, zgodnie z art. 14 ust. 3, udostępnia się w dniu złożenia wniosku.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy ocenowej, publicznie dostępne wykazy prowadzi się w formie elektronicznej. Organ administracji obowiązany do prowadzenia wykazu udostępnia go w Biuletynie Informacji Publicznej.
Na podstawie upoważnienia zawartego w art. 23 ust. 2 ustawy ocenowej minister określił w drodze rozporządzenia, wzór oraz zawartość i układ publicznie dostępnego wykazu (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 września 2010 r. w sprawie wzoru oraz zawartości i układu publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie).
Zgodnie z jego § 2, wykaz składa się z kart informacyjnych zawierających dane umożliwiające wyszukiwanie i udostępnianie dokumentów, o których mowa
Elementy karty zawiera załącznik do rozporządzenia:
- Numer karty/rok
- Rodzaj dokumentu
- Temat dokumentu
- Nazwa dokumentu
- Zakres przedmiotowy dokumentu – opis dokumentu
- Obszar, którego dokument dotyczy, zgodnie z podziałem administracyjnym kraju
- Znak sprawy
- Dokument wytworzył
- Data dokumentu
- Dokument zatwierdził
- Data zatwierdzenia dokumentu
- Miejsce przechowywania dokumentu
- Adres elektroniczny zawierający odnośnik do dokumentu
- Czy dokument jest ostateczny tak/nie
- Numery kart innych dokumentów w sprawie
- Data zamieszczenia w wykazie danych o dokumencie
- Zastrzeżenia dotyczące nieudostępniania informacji
- Uwagi
II.4. Biuletyn Informacji Publicznej
Biuletyn Informacji Publicznej, tworzony na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, to urzędowy publikator teleinformatyczny, stworzony w celu powszechnego udostępniania informacji publicznej, przyjmujący postać ujednoliconego systemu stron w Biuletynie Informacji Publicznej.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zobowiązane do tworzenia BIP są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, m.in. organy władzy publicznej (pkt 1 tego ustępu). Do nich należą m.in. regionalny dyrektor ochrony środowiska, a także wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast.
Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jej przepisy ustawy nie naruszają innych ustaw, określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Do nich należy m.in. ustawa ocenowa, która takie przepisy zawiera w swym dziale II. Jednakże w swoich przepisach bezpośrednio odwołuje się do pojęcia Biuletynu Informacji Publicznej, przez który, zgodnie z jej art. 3 ust. 1 pkt 3, należy rozumieć Biuletyn Informacji Publicznej, o którym mowa w ustawie o dostępie do informacji publicznej.
II.5. Ekoportal
Ministerstwo Środowiska dla ułatwienia pracy organom administracji u narzędzie do samodzielnego prowadzenia publicznie dostępnego wykazu danych, zawierającego informacje o środowisku i jego ochronie. Wyszukiwarka kart dostępna jest pod adresem: http://www.ekoportal.gov.pl/opencms/opencms/ekoportal/informacje_o_srodowisku/WyszukiwanieKart.html
Zgodnie z informacjami dostępnymi na stronie internetowej, Ekoportalu korzysta co najmniej kilkukrotnie w skali roku ponad 100 tys. unikatowych użytkowników, ogólna liczba odsłon serwisu internetowego Ekoportal w skali roku przekracza milion, a dotychczas na Ekoportalu zamieściło karty informacyjne ponad 1400 jednostek administracji szczebla centralnego, wojewódzkiego, powiatowego i gminnego.
Ekoportal obejmuje wyszukiwanie według następujących parametrów:
- Numer porządkowy (pole tekstowe)
- Rok wydania karty (pole tekstowe)
- Znak sprawy (pole tekstowe)
- Rodzaj dokumentu (pole tekstowe)
- Temat dokumentu (pole tekstowe)
- Typ urzędu (do wyboru - m.in. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Urząd Gminy, Urząd Miasta i Gminy, Urząd Miasta, Urząd Marszałkowski)
- Nazwa urzędu (pole tekstowe)
- Nazwa dokumentu (pole tekstowe)
- Dokument wytworzył (pole tekstowe)
- Dokument zatwierdził (pole tekstowe)
- Data dokumentu (od - do, w formacie dd-mm-rrrr)
- Data zatwierdzenia (od - do, w formacie dd-mm-rrrr)
- Data publikacji (od - do, w formacie dd-mm-rrrr)
- Wyszukiwane słowo (pole tekstowe)
- Obszar (do wyboru - województwo, powiat i gmina)
- Szablon (do wyboru - formularze od A do I)
II.6. Dostęp do informacji na wniosek
Podstawową formą dostępu do informacji, zarówno według ustawy o dostępie do informacji publicznej (art. 10), jak i według ustawy ocenowej (art. 12), jest dostęp na wniosek. Naczelną zasadą tego dostępu, jest zakaz żądania od wnioskodawcy interesu prawnego lub faktycznego. Wnioskodawcą może być każdy - osoba fizyczna, niezależnie od wieku, obywatelstwa i miejsca zamieszkania, krajowa lub zagraniczna osoba prawna, a także jednostka organizacyjna, nieposiadająca osobowości prawnej, niezależnie od tego, czy posiada zdolność prawną.
II.6.1. Forma wniosku
Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie wskazuje żadnej szczególnej formy dla wniosku, co potwierdza orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego.
"(...) w ustawie o dostępie do informacji publicznej brak jest wskazania jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej). Za wniosek pisemny uznawać należy również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną i to nawet, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny. Pogląd ten, jak się wydaje, jest uzasadniony brakiem konieczności pełnego zidentyfikowania wnioskodawcy, a to ze względu na to, że żądając informacji nie musi się on wykazać jakimkolwiek interesem prawnym lub faktycznym, aby otrzymać informację" (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 września 2012 r., sygn. akt I OSK 1013/12). Za daleko idące uznaje się zaś wniosek złożony za pośrednictwem mediów społecznościowych, np. serwisu Facebook (zob. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 15 marca 2013 r., sygn. akt II SAB/Wa 513/12).
Art. 12 ustawy ocenowej wskazuje, że niezbędny jest wniosek pisemny. Z uwagi na brak orzecznictwa, nie wiadomo, czy należy przez to rozumieć wniosek podpisany (lub autoryzowany w inny dopuszczony zgodnie z art. 63 Kodeksu postępowania administracyjnego sposób, np. złożony przez system e-PUAP) czy jakiekolwiek pisemne utrwalenie. Wydaje się jednak, że tok rozumowania NSA z przedstawionego wyżej wyroku powinno się stosować odpowiednio.
II.6.2. Terminy rozpatrzenia wniosku
Terminy rozpoznania wniosku, wynikające z polskiej ustawy ocenowej, są efektem implementacji postanowień art. 4 ust. 2 konwencji z Aarhus art. 3 ust. 2 dyrektywy 2003/4/WE.
Organ administracji publicznej udostępnia informację o środowisku "bez zbędnej zwłoki", nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wniosku. Sformułowanie "bez zbędnej zwłoki" pojawia się też w art. 13 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jednak w praktyce - w obu przypadkach nie ma żadnego znaczenia. Termin ten może zostać przedłużony do 2 miesięcy ze względu na stopień skomplikowania. Do terminów nie wlicza się okresów opóźnień spowodowanych z winy wnioskodawcy albo z przyczyn niezależnych od organu.
Wyjątkowo potraktowano wnioski o udostępnienie dokumentów, o których dane są zamieszczane w publicznie dostępnych wykazach, które udostępnia się w dniu złożenia wniosku. Do tego przypadku nie stosuje się możliwości przedłużenia terminu.
O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie organ powinien zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy - nawet, jeśli dzieje się to z przyczyn niezależnych od organu.
Na niezałatwienie sprawy w terminie wnioskodawcy służy zażalenie do organu wyższego stopnia, a jeżeli nie ma takiego organu - wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Dla wójta (burmistrza, prezydenta miasta) organem wyższego stopnia jest samorządowe kolegium odwoławcze, dla regionalnego dyrektora ochrony środowiska - Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Organ wyższego stopnia, gdy przychyli się do zażalenia, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie.
Na bezczynność przysługuje też skarga do sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 8 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), jednak zgodnie z art. 52 tej ustawy, musi być poprzedzona zażaleniem lub wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, o którym mowa wcześniej.
II.6.3. Opłaty
Zgodnie z konwencją z Aarhus i dyrektywą 2003/4/WE, organy władzy publicznej mogą pobierać opłatę za dostarczenie informacji o środowisku, jednak opłata taka nie przekracza uzasadnionej kwoty.
Ustawa o dostępie do informacji publicznej przewiduje opłaty wyłącznie za dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku. Wysokość tej opłaty ma odpowiadać tym kosztom.
Inaczej zdecydował ustawodawca w przypadku ustawy ocenowej. W jej zakresie zastosowania opłaty pobiera się za wyszukiwanie informacji, a także za przekształcanie informacji w formę wskazaną we wniosku, sporządzanie kopii dokumentów lub danych oraz ich przesłanie.
Bezpłatne jest zaś wyszukiwanie i przeglądanie w siedzibie organu administracji dokumentów wyszczególnionych w publicznie dostępnym wykazie. Nie zostało jednak jasno określone, czy opłata należy się przy wyszukiwaniu informacji z publicznie dostępnego wykazu. Sformułowanie ustawy dopuszcza obie interpretacje.
Górne jednostkowe stawki opłat zostały określone w art. 27 ustawy. Obowiązujące stawki określił, na podstawie ustawowego upoważnienia, Minister Środowiska, rozporządzeniem
z dnia 12 listopada 2010 r. w sprawie opłat za udostępnianie informacji o środowisku. Przykładowo - opłata za wyszukiwanie informacji wynosi 5 zł, jeżeli wymaga wyszukania do dziesięciu dokumentów i 0,50 zł za każdy kolejny dokument, a opłata za przekształcanie informacji polegające na skanowaniu dokumentów wynosi 0,10 zł za każdą stronę.
III. REGIONALNA DYREKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU
III.1. Monitoring Biuletynu Informacji Publicznej:
Na stronie dolnośląskiego RDOŚ’u http://wroclaw.rdos.gov.pl/ kategorie mamy na górze strony. Po prawej jest link do BIP’u, mniej więcej pośrodku kategoria informacja o środowisku.
W kategorii Informacja o środowisku kryją się trzy podkategorie: o zasadach udostępniania informacji o środowisku, przewodnik po systemie zarządzania informacją o środowisku oraz dostęp do danych przestrzennych form ochrony przyrody. W opisie Przewodnika znajdujemy następujący fragment: „Publikacja powstała w celu usprawnienia procesu udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie oraz poprawy standardu komunikacji w relacji urząd - klient zewnętrzny w trakcie przebiegu tego procesu. Doświadczenie wskazuje bowiem na wiele problemów napotykanych w tym zakresie, wynikających często z niewłaściwej lub zbyt dosłownej (rozszerzającej) interpretacji przepisów prawnych. Zgodnie z tymi założeniami, przewodnik dedykowany jest przede wszystkim pracownikom administracji publicznej działającym w zakresie udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie”. To ważne, że pracownicy Dyrekcji Ochrony Środowiska dostrzegli ten problem. Czy jednak urzędnicy oddają się tej lekturze? Nie wiadomo.
Po kliknięciu na BIP http://bip.wroclaw.rdos.gov.pl/ pokazuje się strona, gdzie kategorie są po lewej stronie. Znajdują się tam m.in.:
- Dostęp do informacji,
- Publicznie dostępny wykaz danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie,
- Ponowne wykorzystanie informacji publicznej.
W Dostępie do informacji znajduje się skrót tego, czym jest informacja, co reguluje jej dostęp, w jaki sposób można ją uzyskać, jakie są terminy i opłaty za informację. Podobne informacje zawarte są w Ponownym wykorzystaniu informacji publicznej (jakie informacje podlegają ponownemu wykorzystaniu, jakie są podstawy prawne, jaki tryb, terminy i opłaty).
W Publicznie dostępnym wykazie danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie znajdziemy podstawę prawną, opis danych, jakie można w nim znaleźć oraz link do wykazu (czyli ekoportalu).
„Za pomocą ww. narzędzia publikowane są karty zawierające informacje o wymienionych w art. 21 ust. 2 i 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie dokumentach, które wpłynęły oraz zostały wytworzone w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i regionalnych dyrekcjach ochrony środowiska.”
W ekoportalu ustalając województwo, powiat oraz gminę, a także okres dla daty dokumentu (1.01.13-31.12.13) i typ urzędu (Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska), otrzymałam 140 wyników, z których większość dotyczyła dokumentów innych niż te, o które pytałam RDOŚ (np. wnioski o wydanie zezwolenia na odstępstwa od zakazów w stosunku do chronionych gatunków roślin i decyzje w tych sprawach, zgłoszenia instalacji wytwarzającej pola elektromagnetyczne i inne). Ponadto ekoportal pokazywał tylko dokumenty z datą publikacji do 2. lipca 2013. Po wpisaniu dodatkowo frazy „Natura 2000” otrzymałam 17 wyników, a wśród nich:
- Wniosek w sprawie wydania zezwolenia na przetrzymywanie i posiadanie spreparowanego okazu żmii zygzakowatej Vipera berus oraz gniewosza plamistego Coronella austriaca,
- Decyzja zezwalająca na wykonanie czynności zakazanych w stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową w związku z planowaną wycinką drzew i krzewów,
- Decyzja w sprawie wyrażenia zgody na odstępstwa od zakazów niszczenie siedlisk i płoszenia ptaków w związku z planowanym remontem budynku,
i inne.
Trudno więc znaleźć interesujące nas informacje na ekoportalu dla Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Wyświetlane wyniki, szczególnie ich ilość, świadczą o tym, że dane są niepełne i albo RDOŚ nie publikuje informacji o wszystkich spływających i wytwarzanych dokumentach, albo ekoportal pokazuje niepełne dane.
III.2. Pozyskanie danych ilościowych:
Dnia 26.08.2014 wystąpiłam pisemnie (listem poleconym), w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu o dane ilościowe dotyczące:
1/ liczby złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie decyzji i liczby wydanych w 2013 r. decyzji dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, dla których przeprowadzono ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 (art. 96 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko);
2/ liczby złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie decyzji i liczby wydanych w 2013 r. decyzji w sprawie uzgodnienia działań naprawczych w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku (art. 13 ust. 3 ustawy
o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie);
3/ liczby złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie decyzji i liczby wydanych w 2013 r. decyzji nakładających przymusowe działania naprawcze w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku (art. 13 ust. 3 ustawy
o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie);
4/ liczby złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie decyzji i liczby wydanych w 2013 r. decyzji określających zakres udostępnienia powierzchni ziemi przez władającego powierzchnią ziemi w przypadku podejmowania działań zapobiegawczych lub naprawczych (art. 17 ust. 2 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie);
5/ liczby wydanych w 2013 r. postanowień o odmowie wszczęcia postępowania w sytuacji otrzymania zgłoszenia o szkodzie (art. 24 ust. 7 ustawy o zapobieganiu szkodom
w środowisku i ich naprawie).
Dnia 1. września 2014 roku, po upływie kilku dni od wysłania wniosku, otrzymałam e-maila
z następującymi pytaniami:
„1/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu nie wydaje decyzji na podstawie art.96 uooś, dokonuje uzgodnienia decyzji. Decyzje wydaje wójt, prezydent.
Czy mamy podać liczbę złożonych wniosków i liczbę uzgodnionych
decyzji?
3/ decyzje nakładające działania naprawcze w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku (art. 15 ustawy ooś) wydawane są nie na wniosek lecz zgłoszenie.
Czy mamy podać liczbę zgłoszeń?”
W związku z brakiem dostępu do poczty elektronicznej w okresie 1. -11. września 2014 nie zdążyłam doprecyzować mojego wniosku, ponieważ 12. września rano przyszła pocztą elektroniczną (zgodnie z żądaniem) właściwa odpowiedź (format PDF, niestety nie dający możliwości kopiowania treści).
Z upoważnienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska pismo podpisała Agnieszka Pawliszak-Czarniecka, Naczelnik Wydziału Zapobiegania i Naprawy Szkód w Środowisku oraz Informacji o Środowisku i Zarządzania Środowiskiem. Poinformowała mnie w tym w piśmie, że:
Ad. 1/ Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu wydał 120 postanowień
z art. 96 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.), w tym 7 dla których stwierdzono obowiązek sporządzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 oraz 113 stwierdzających brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000,
Ad. 2/ złożono 4 wnioski o wydanie decyzji i wydano 4 decyzje z art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U z 2014 r., poz. 210), dalej ustawa szkodowa, w sprawie uzgodnienia działań naprawczych w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku,
Ad. 3/ złożono 18 zgłoszeń z art. 24 ust. 1 ustawy szkodowej i wydano 1 decyzję z art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy szkodowej, nakładającą działania naprawcze w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku lub szkody w środowisku,
Ad. 4/ nie złożono wniosku o wydanie decyzji i nie wydano decyzji z art. 17 ust. 2 ustawy szkodowej określających zakres udostępnienia powierzchni ziemi przez władającego powierzchnią ziemi w przypadku podejmowania działań zapobiegawczych lub naprawczych, Ad. 5/ wydano 10 postanowień o odmowie wszczęcia postępowania w sytuacji otrzymania zgłoszenia o szkodzie z art. 24 ust. 7 ustawy szkodowej.
Organ podał, że dnia 29. sierpnia 2014 otrzymał moje pismo.
III. 3. Pozyskanie danych jakościowych:
Dnia 05.12.2014 wystąpiłam pisemnie (listem poleconym), w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, o udostępnienie mi treści (kopii):
1/ kopii 120 postanowień z art. 96 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko wydanych w roku 2013 przed Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska we Wrocławiu;
2/ kopii 4 złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie decyzji i 4 wydanych w 2013 r. decyzji,
z art. 13 ust. 3 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, w sprawie uzgodnienia działań naprawczych w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą
w środowisku lub szkody w środowisku ;
3/ kopii 18 zgłoszeń złożonych w 2013 r. z art. 24 ust. 1 ustawy o zapobieganiu szkodom
w środowisku i ich naprawie oraz kopię 1 decyzji z art. 15 ust. 1, pkt 2 tej samej ustawy, nakładającej działania naprawcze w przypadku bezpośredniego zagrożenia szkodą
w środowisku lub szkody w środowisku ;
4/ kopii 10 postanowień o odmowie wszczęcia postępowania w sytuacji otrzymania zgłoszenia o szkodzie (art. 24 ust. 7 ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie).
Dnia 9 grudnia 2014 otrzymałam e-maila (zgodnie z żądaną formą) z informacją, że Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu rozpatruje ww. wniosek w trybie i na zasadach ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.), a za wyborem procedowania w trybie ustawy ooś przemawia stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 20 marca 2012 r. (I OSK 2451/11, LEX nr 1285013). W związku z tym pisząca do mnie Małgorzata Grańska zapytała, czy wniosek ma zostać zrealizowany, jeśli zmienia się jego podstawa prawna oraz następuje konieczność uiszczenia opłaty. Jeszcze tego samego dnia odpowiedziałam, że proszę o zrealizowanie wniosku na zmienionych zasadach. RDOŚ postąpiła słusznie przechodząc na tryb ustawy ooś. Dnia 22 grudnia 2014 Małgorzata Grańska ponownie wysłała do mnie e-maila, tym razem z pytaniem, czy życzę sobie, aby skanować dla mnie również projekty rekultywacji powierzchni ziemi dołączane do wniosków o wydanie decyzji o uzgodnienie warunków rekultywacji powierzchni ziem (ad. 2). Dnia 24. grudnia, po zasięgnięciu opinii osób, które realizują projekt, w ramach którego występowałam
o informację publiczną/o środowisku, odpisałam, żeby nie skanować projektów rekultywacji. Dnia 5 stycznia RDOŚ we Wrocławiu wysłała do mnie pocztą tradycyjną, listem poleconym z potwierdzeniem odbioru, że zgodnie z art. 14 ust. 2 uooś oraz art. 36 Kodeksu administracyjnego informują mnie, iż w związku z obszernym zakresem wniosku konieczne jest przedłużenie terminu załatwienia sprawy do dnia 6 lutego 2015 r.
Dokładnie dnia 6 lutego otrzymałam drogą e-mailową tzw. pismo przewodnie (które zostało wysłane do mnie również pocztą tradycyjną), podpisane ponownie przez Agnieszkę Pawliszak-Czarniecką, oraz instrukcję i link do serwera ftp, gdzie po zalogowaniu miałam znaleźć ¼ wnioskowanych informacji. Z powodu problemów technicznych pozostała część miała być udostępniona na serwerze w kolejnym tygodniu. Co ciekawe, serwer ftp, inaczej niż w RDOŚ opolskim, otwierał się w okienku Mój komputer,
a nie na stronie internetowej, co znakomicie ułatwiało kopiowanie z niego dokumentów. Na dzień 9 lutego, poniedziałek, nie byłam jednak w stanie stwierdzić, czy RDOŚ udostępnił na serwerze już wszystkie dokumenty (było ich 61 plików PDF). Co istotne, dane z serwera można było ściągnąć bez uiszczania opłaty za dostęp do informacji o środowisku – co zdarza się niezmiernie rzadko. Opłatę wyliczono na 58 zł 70 groszy. RDOŚ poinformował mnie, że na jej uiszczenie jest termin dwutygodniowy. Przekazano mi również, że w żądanych dokumentach nie udostępniono danych osobowych, gdyż ich udostępnienie mogłoby naruszyć ustawę o ochronie danych osobowych.
IV. MIEJSKI KONSERWATOR ZABYTKÓW WE WROCŁAWIU
IV. 1. Monitoring Biuletynu Informacji Publicznej:
Z uwagi na uruchomienie nowego Biuletynu Informacji Publicznej dla Wrocławia, część zasobów jest już na nowej platformie, a część w starych zasobach. Informacje o Miejskim Konserwatorze Zabytków znajdują się na poprzedniej platformie pod adresem: http://iwroclaw.pl/wps/portal/bip/!ut/p/b1/04_SjzQ0MjUxNrcwtDDQj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOIdXSz8LYNdjA0sfN1NDTxDfY08Ak0sfYAiQAWRQAUGOICjASH9fh75uan6uVE5FgCHxauR/dl4/d5/L0lDU0lKSWdrbUEhIS9JRFJBQUlpQ2dBek15cXchLzRKQ2lEb01OdEJqdEJIZmxDRUEhL1o3X0FEOE85U0QzMDhNRzUwSVVNMkhRNDlMU1QxLzA!/?PC_Z7_AD8O9SD308MG50IUM2HQ49LST1015248_WCM_CONTEXT=/wps/wcm/connect/bip_pl/bip/umw/urzad/departamenty_wydzialy_biura/mkz. W tym miejscu można jedynie znaleźć adres MKZ i adres e-mailowy, zapoznać się z godzinami pracy Biura, dowiedzieć się, kto jest dyrektorem Biura, ściągnąć plik z Gminną Ewidencją Zabytków Miasta Wrocławia, Rejestrem Zabytków, Obszarach ewidencyjnych i rejestrowych, Pomnikach we Wrocławiu,
a także pobrać wniosek o wydanie opinii konserwatorskiej. Próżno tu szukać wykazu decyzji zezwalających na wycinkę drzew na terenach zabytkowych.
Informacji o wnioskach i decyzjach w sprawie wycinek drzew wydanych przez Miejskiego Konserwatora Zabytków nie można również znaleźć na ekoportalu.
IV. 2. Pozyskanie danych ilościowych:
Dnia 26. sierpnia 2014 wystąpiłam pisemnie (listem poleconym), w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, do konserwatora miejskiego we Wrocławiu o dane ilościowe dotyczące liczby złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie zezwolenia i liczby wydanych w 2013 r. zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków (art. 83 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody) znajdujących się w granicach administracyjnych miasta Wrocławia.
Dnia 4. września 2014 otrzymałam odpowiedź w żądanej formie, czyli e-mailem, że w 2013 r. Miejski Konserwatora zabytków otrzymał 214 wniosków dotyczących wycinki i pielęgnacji drzew i krzewów na terenach Wrocławia, objętych wpisem do rejestru zabytków. Dnia 13. września poprosiłam (w e-mailu) o odpowiedzenie również na pytanie, ile w roku 2013 zostało wydanych decyzji w tych sprawach, jak pytałam w pierwotnym wniosku. Anna Ornatek, Specjalista ds. Zieleni Zabytkowej, poinformowała mnie w e-mailu, że w 2013 r. Miejski Konserwatora Zabytków wydał decyzję na wycinkę 1929 drzew w na terenach objętych wpisem do rejestru zabytków. W związku z tym jeszcze raz poprosiłam o podanie liczby wydanych w 2013 roku decyzji i otrzymałam odpowiedź: „Liczba decyzji była taka sama jak wniosków, bo taki jest tryb administracyjny załatwiania wniosków.” MKZ nie przekroczył żadnego terminu, odpowiedzi były jednak niepełne, co doprowadziło do wymiany serii e-maili.
Organ poinformował mnie, że mój wniosek wpłynął dnia 1. września 2014 roku.
IV. 3. Pozyskanie danych jakościowych:
Dnia 05.12.2014 pisemnie (listem poleconym) w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej wystąpiłam do miejskiego konserwatora we Wrocławiu o udostępnienie mi kopii 214 wniosków złożonych w 2013 r. o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów
z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków (art. 83 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody) znajdujących się w granicach administracyjnych miasta Wrocławia, jak i 214 decyzji wydanych w 2013 r. w tych sprawach.
Dnia 19. grudnia 2014 MKZ wysłał do mnie list polecony z potwierdzeniem odbioru (niezgodnie z żądaniem zawartym w moim wniosku, aby odpisywać na mój adres e-mailowy), awizowanym, z informacją, że wnioski o zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów nie podlegają udostępnieniu w trybie ustawy z dn. 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, a kopie wydanych w 2013 r. decyzji w tych sprawach zostaną mi udostępnione do dnia 10 lutego 2015. MKZ popełnił błąd z jednej strony źle interpretując zapisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, a z drugiej – nie przechodząc na tryb ustawy ooś. Po zasięgnięciu opinii osób, które realizują projekt, w ramach którego występowałam o informację publiczną/o środowisku, zdecydowałam nie sprostowywać informacji udzielonych mi przez MKZ i poczekać na udostępnienie treści decyzji w sprawie wycinek drzew.
Dnia 3 lutego (a więc przed terminem 10 lutego, ale jednak długo po terminie 1 miesiąca na udostępnienie informacji publicznej, w przypadku przedłużenia terminu) otrzymałam e-mailowo (zgodnie z żądaniem) kopie decyzji w sprawie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów z terenów objętych ochroną konserwatorską we Wrocławiu. Dokumenty zostały udostępnione w formacie PDF, niestety jako skany, co uniemożliwia kopiowanie tekstu. Liczba dokumentów PDF wyniosła 222, podczas gdy wydanych decyzji w 2013 roku było 214. Różnica wynika z tego, że do niektórych decyzji wydawany był aneks, np. powiększający liczbę drzew do wycinki (numer decyzji ze znakiem „ ’ ”). Nazwy plików, to numery decyzji, przez co w łatwy sposób są ułożone chronologicznie.
V. URZĄD MIEJSKI WE WROCŁAWIU – Wydział Środowiska i Rolnictwa
V. 1. Monitoring Biuletynu Informacji Publicznej:
W roku 2014 została uruchomiona nowa platforma Biuletynu Informacji Publicznej. Na głównej stronie (http://bip.um.wroc.pl/) po lewej mamy kilka pozycji „Na skróty”, wśród nich Wykaz Danych o Środowisku, czyli to, czego potrzebujemy. Uruchomiona podstrona informuje nas, że „W BIPie publikowane są karty informacyjne spraw prowadzonych przez 2 komórki organizacyjne UMW: Wydział Architektury i Budownictwa oraz Biuro Rozwoju Wrocławia.” Poniżej znajduje się informacja, że karty informacyjne Wydziału Środowiska
i Rolnictwa dostępne są na stronie ekoportalu. BIP podaje również link do ekoportalu.
Na ekoportalu po wpisaniu nazwy urzędu (urząd miejski), szukanej frazy („drzew”), daty dokumentu (1.01.13 do 31.12.13) oraz: województwa (dolnośląskie), powiatu (Wrocław)
i gminy (Wrocław), pokazywało się tylko 71 wyników. Bez wpisania nazwy urzędu wyskakiwało 90 wyników, wśród nich dokumenty wytworzone przez RDOŚ, co w tym wypadku mnie nie interesowało. Co dziwne, dwa pierwsze wyniki nosiły znak sprawy
z rokiem 2013, ale były opublikowane dopiero 12. sierpnia:
Wyniki wyglądały tak, że dalej widniały dokumenty z datą publikacji 22. października 2013, a następnie (od połowy 2. strony do 8 strony wyników) już tylko ze stycznia 2013:
Jeśli dodatkowo zaznaczyło się rodzaj dokumentu jako decyzje, to pokazywało się 59 wyników, a jeśli wniosek o wydanie decyzji, to pokazywało się 12 wyników. Razem dawały one 71, czyli tyle, ile pokazywało się łącznie w pierwszym wariancie wyszukiwania. Jeśli zamiast nazwy urzędu zaznaczyło się typ urzędu (Urząd Miasta) i skasowało się wyszukiwane słowo „drzew”, to wyniki nadal pozostawały takie same. Oznaczać to może, że UM we Wrocławiu nie umieszcza wszystkich danych w ekoportalu. Jednak w związku z tym, że ekoportal nie jest niezawodny, nie można tego stwierdzić z całą pewnością.
V. 2. Pozyskanie danych ilościowych:
Dnia 26, sierpnia 2014 roku wystąpiłam pisemnie (listem poleconym), w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, do Wydziału Środowiska i Rolnictwa UM we Wrocławiu,
o informacje ilościowe dotyczące:
1/ liczby złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie zezwolenia i liczby wydanych w 2013 r. zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów (art. 83 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody);
2/ liczby wydanych w 2013 r. decyzji nakładających karę pieniężną za zniszczenie lub usuwanie drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia (art. 88. ust. 1 ustawy o ochronie przyrody).
Po upływie ustawowych 2 tygodni, dostałam, zgodnie z żądaniem, odpowiedź drogą
e-mailową, że wszystkie wymienione przeze mnie dane dostępne są w sprawozdaniu Prezydenta z realizacji zadań w 2013 r. (na stronach BIP Urzędu Miejskiego Wrocławia) oraz na stronach ekoportalu. Urząd mógł mnie odesłać do danych na stronach, ponieważ występowałam o informację w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej
(w przypadku występowania w trybie ustawy ocenowej byłoby to niedopuszczalne).
W sprawozdaniu prezydenta znalazłam następujące informacje:
Ad.1/ liczba wydanych decyzji w sprawie usunięcia drzew i krzewów wyniosła w 2013 roku wyniosła 1359, w tym:
- liczba decyzji w sprawie zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów: 1147,
- liczba decyzji w sprawie niewydania zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów: 149,
- liczba decyzji innych: 63.
Ad.2/ liczba wydanych w 2013 roku decyzji nakładających karę pieniężną za zniszczenie lub usuwanie drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia wyniosła 5.
Dane ilościowe uzyskane za pomocą ekoportalu, a dane uzyskane z urzędu bardzo mocno różniły się między sobą.
Dane z wykazu
Dane uzyskane
liczba decyzji zezwalających na usunięcie drzew lub krzewów
59
1147
V. 3. Pozyskanie danych jakościowych:
Dnia 5. grudnia 2014 wystąpiłam pisemnie (listem poleconym), w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, do Wydziału Środowiska i Rolnictwa UM we Wrocławiu o kopie:
1/ złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie zezwolenia i wydanych w 2013 r. zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów (art. 83 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody) przez tut. urząd;
2/ wydanych w 2013 r. decyzji nakładających karę pieniężną za zniszczenie lub usuwanie drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia (art. 88. ust. 1 ustawy o ochronie przyrody).
Dnia 29 grudnia 2014 Wydział Środowiska i Rolnictwa wysłał do mnie pocztą tradycyjną, z potwierdzeniem odbioru (a więc niezgodnie z moim wnioskiem), informację, że w odpowiedzi na moje pismo urząd wyjaśnia, co następuje: zgodnie z art. 10 par. 1 Kodeksu postępowania administracyjnego organ zawiadamia o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie udostępnienia informacji o środowisku. Organ informuje też, że obowiązany jest zapewnić stronom czynny udział w postępowaniu, a przed wydaniem decyzji, umożliwić stronie wypowiedzenie się co do przeprowadzonych dowodów, zgromadzonych materiałów oraz zgłoszonych żądań (samo prowadzenie „postępowania dowodowego” w tej sytuacji dziwi; WŚiR wcześniej nie pisał do mnie w tej sprawie ani nie zapewnił mi czynnego udziału w postępowaniu, choć z pisma wynika co innego). W dalszej części pisma urząd domaga się uiszczenia opłaty za udostępnienie informacji o środowisku, która została ustalona na 6 zł 30 groszy. Przekazanie informacji miało nastąpić po uiszczeniu przeze mnie tejże opłaty.
Potwierdzenie wykonania przelewu w ww. kwocie wysłałam do urzędu drogą e-mailową 16. stycznia rano. Informacje dostałam 22. stycznia. Okazało się, że są to jedynie skany wydanych w 2013 r. decyzji nakładających karę pieniężną za zniszczenie lub usuwanie drzew i krzewów bez wymaganego zezwolenia. Olga Znamirowska z Działu Ochrony Przyrody
i Leśnictwa, prowadząca sprawę, poza tymi dokumentami wysłała mi również drugą odpowiedź na moje pismo z 5 grudnia 2014, podpisaną przez dyrektora Wydziału Andrzeja Wąsika, w której informuje mnie, że na udostępnienie mi kopii wniosków i kopii zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów wydanych w roku 2013 została wydana odrębna decyzja administracyjna, odmowna, ponieważ wniosek jest "w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania". Drogą e-mailową (na adres pani Olgi Znamirowskiej oraz kopię do pana Grzegorza Mikołajczaka, pełniącego obecnie obowiązki kierownika Działu Ochrony Przyrody i Leśnictwa) przypomniałam Wydziałowi, że rok wcześniej dostał podobny wniosek, dotyczący danych za rok 2012 i został on zrealizowany w całości. Poinformowałam też, że jeśli decyzja odmowna zostanie utrzymana, to sprawa zostanie skierowana do Samorządowego Kolegium Odwoławczego i że proszę o wysłanie mi oficjalnej odpowiedzi odmownej, podpisanej z upoważnienia prezydenta. W odpowiedzi pani Olga Znamirowska poinformowała mnie, że taka odpowiedź została do mnie wysłana pocztą tradycyjną. To pismo zostało awizowane i na dzień 2 lutego jeszcze go nie odebrałam z placówki InPostu.
VI. GMINA WIEJSKA ŻÓRAWINA
VI. 1. Monitoring Biuletynu Informacji Publicznej:
Na stronie głównej BIP – po lewej mamy kategorie, wśród nich Ochrona Środowiska. W tej kategorii widnieją:
Elementy podrzędne (10)
folder
Podatek śmieciowy
folder
Działalność regulowana
folder
Wnioski
folder
Plan urządzeniowo-rolny
folder
Udzielanie informacji o środowisku
folder
Azbest
dokument
2013/11/29
Uchwała nr XXXII/251/13 z dnia 29 listopada 2013 w sprawie przyjęcia Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Żórawina na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020
dokument
2012/12/31
Uchwała nr XXIV/176/12 z dnia 31 grudnia 2012 w sprawie uchwalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Żórawina
dokument
2009/11/30
Uchwała nr XXVII/225/09 z dnia 30 listopada 2009 w sprawie przyjęcia Gminnego Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Żórawina na lata 2009 – 2012 z perspektywą na lata 2013 – 2016
dokument
2009/2/20
Uchwała nr XXI/161/09 w sprawie określenia górnych stawek opłat za usługi usuwania odpadów z nieruchomości
We Wnioskach możemy znaleźć m.in. wzór wniosku o usunięcie drzew i krzewów oraz o udostępnienie informacji o środowisku:
Elementy podrzędne (5)
plik
Wniosek_o_wydanie_zezwolenia_na_usuniecie_drzew_i_krzewow.pdf
plik
Wniosek_o_decyzje_srodowiskowa.pdf
plik
Wniosek_na_odbior_azbestu.pdf
plik
Wniosek_o_zezwolenie_na_utrzymanie_psa_rasy_agresywnej.pdf
plik
Wniosek_o_udzielenie_informacji_o_srodowisku.pdf
Niestety, okazuje się, że wzór wniosku o udzielenie informacji o środowisku wskazuje złą podstawę prawną, bo Prawo Ochrony Środowiska. Od roku 2008 podstawą do udzielenia informacji o środowisku jest ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko.
W folderze Udzielanie informacji o środowisku zamieszczony jest tylko wzór wniosku, jak we Wnioskach, oraz dokument PDF z informacjami, jakie informacje podlegają udostępnieniu, jakie nie i dlaczego, a także w jakiej formie należy złożyć wniosek o informację (pisemnie na adres urzędu gminy).
Urząd Gminy Żórawina nie udostępnia więc w BIP żadnych informacji o środowisku poza dokumentami takimi jak Program Ochrony Środowiska, Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, Plan Gospodarki Odpadami, czy informacje o górnych stawkach opłat za usługi usuwania odpadów z nieruchomości. Nie podaje też linka do ekoportalu, gdzie można by znaleźć wykaz żądanych dokumentów o środowisku, więc gmina Żórawina nie wypełnia obowiązku ustawowego.
Krótkie wyszukiwanie na ekoportalu pokazuje prawdopodobną przyczynę nieumieszczania linka na stronie internetowej gminy. Po wybraniu województwa, powiatu oraz gminy, a także uzupełnieniu daty dokumentu od 1. stycznia 2013 do 31. grudnia 2013 pokazują się jedynie dokumenty wytworzone przez Starostwo Powiatowe we Wrocławiu oraz Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. Wyniki mieszczą się na 2 stronach:
Nie ma tu żadnych dokumentów wytworzonych przez Urząd Gminy Żórawina. Gdy poza wymienionymi wyżej kryteriami wyszukiwania wpisze się nazwę urzędu „urząd gminy” nie wyświetlają się żadne wyniki. Taka sama sytuacja powtarza się, gdy wpisuje się szukane słowo „ocena” lub „ocena oddziaływania na środowisko”.
Okazuje się więc, że gmina Żórawina w ogóle nie spełnia ustawowego obowiązku i nie umieszcza kart dokumentów dotyczących środowiska w publicznie dostępnym wykazie.
VI. 2. Pozyskanie danych ilościowych:
Dnia 26. sierpnia wystąpiłam z pisemnym wnioskiem (listem poleconym), w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, o dane ilościowe dotyczące:
1/ liczby sporządzonych w 2013 r. informacji o konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o których mowa w art. 47 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
i ocenach oddziaływania na środowisko;
2/ liczby sporządzonych w 2013 r. informacji o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o którym mowa w art. 48 ustawy
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko;
3/ liczby złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i liczby wydanych w 2013 r. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko
Dnia 8 września 2014 otrzymałam e-mailem (zgodnie z żądaniem) odpowiedź podpisaną przez Sebastiana Lewickiego, referenta ds. rolnictwa i ochrony środowiska, w której podał, że:
Ad.1/ w 2013 roku Urząd Gminy Żórawina nie przeprowadzał strategicznych ocen oddziaływania na środowisko;
Ad. 2/ w 2013 r. Urząd Gminy Żórawina wydał 3 postanowienia o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznych ocen oddziaływania na środowisko;
Ad. 3/ w 2013 r. zostało złożonych 5 wniosków w UG Żórawina i wydano 3 decyzje
o środowiskowych uwarunkowaniach.
Organ nie podał, kiedy otrzymał moje pismo, ale na pewno zmieścił się w ustawowych dwóch tygodniach na odpowiedź.
VI. 3. Pozyskanie danych jakościowych:
Dnia 05 grudnia 2014 wystąpiłam z pisemnym wnioskiem (listem poleconym), w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, o udostępnienie mi:
1/ treści 3 postanowień o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, o których mowa w art. 48 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko, a sporządzonych przez Urząd Gminy Żórawina w roku 2013;
2/ kopii 5 złożonych w 2013 r. wniosków o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i kopii 3 wydanych w 2013 r. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przez Urząd Gminy Żórawina, zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko.
Dnia 11. grudnia UG Żórawina wysłał mi listem poleconym z potwierdzeniem odbioru (a więc niezgodnie z moim żądaniem, zawartym we wniosku), awizowanym, pytania:
- jakie 3 postanowienia mają mi zostać udostępnione,
- jakie 3 decyzje mają mi zostać udostępnione,
- jakie 5 wniosków ma być mi udostępnionych?
Pismo sporządził Sebastian Lewicki, który wcześniej odpowiadał na moje pytania o dane ilościowe, a podpisała z upoważnienia wójta Kierownik Wydziału Geodezji, Gospodarki Nieruchomościami, Rolnictwa i Ochrony Środowiska inż. Jolanta Piechota.
Dnia 3. stycznia 2014 wysłałam do UG Żórawina e-maila (na adres rolnictwo@zorawina.pl)
z wyjaśnieniem, że już w oryginalnym wniosku sprecyzowałam, jakie postanowienia, decyzje i wnioski chcę, aby mi udostępniono. Jeśli chodzi o ich liczby, powołałam się na e-maila od Pana Lewickiego z września 2014, który również zacytowałam.
Po tym e-mailu, dnia 7 stycznia 2015 roku, otrzymałam z Gminy Żórawina wnioskowane informacje. Łącznie dotyczyły one 5 spraw. Dwie z nich były niezakończone w roku 2013 – otrzymałam więc tylko wnioski, bez postanowienia, czy decyzji administracyjnej. Wobec powyższego ustawowy termin 30 dni został tylko nieznacznie przekroczony.
VII. PODSUMOWANIE
Postępowanie różnych urzędów w sprawie udostępnienia informacji publicznej/o środowisku w województwie dolnośląskim różniło się od siebie dość znacznie. Począwszy od gminy Żórawina, która udostępniała informacje dość szybko i bez żadnych opłat (brak przejścia na ustawę ooś), przez Wydział Środowiska i Rolnictwa we Wrocławiu, gdzie odmówiono udostępnienia części informacji o środowisku (wnioski o decyzje i decyzje w sprawie wycinek drzew), a od uiszczenia opłaty uzależniono udostępnienie pozostałych dokumentów,
przez Miejskiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu, który odmówił udostępnienia wniosków w sprawie zezwoleń na wycięcie drzew z uwagi na to, że nie stanowią one informacji publicznej, a jednocześnie udostępnił decyzje w tych sprawach bez żadnych opłat (brak przejścia na ustawę ooś), aż po Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska, która odmówiła jedynie udostępnienia w dokumentach danych osobowych oraz nie uzależniła udostępnienia dokumentów od uiszczenia najpierw opłaty. Nasuwa się wniosek, że w ww. urzędach (poza RDOŚ) znajomość ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz ustawy ooś jest fragmentaryczna. Możliwe jest też, że urzędy różnie interpretują zapisy tych ustaw, niewykluczone, że według tego, co aktualnie jest im „na rękę” (WSR we Wrocławiu odmówił udostępnienia mi wniosków i decyzji w sprawie zezwoleń na wycinki drzew i krzewów wydanych w 2013 roku ze względu na to, że mój wniosek „był w oczywisty sposób niemożliwy do zrealizowania”, podczas gdy rok wcześniej WSR udostępnił takie dane za rok 2012 innej osobie, która również występowała o te dane w ramach niniejszego projektu
z funduszy szwajcarskich).