Zakres „informacji publicznych” (według ustawy dip¹) różni się nieco od zakresu pojęcia „informacji o środowisku i jego ochronie” w rozumieniu ustawy ooś².

Informacje publiczne to najogólniej rzecz biorąc informacje o różnych aspektach działania i funkcjonowania władz publicznych i innych podmiotów wykonujących zadania publiczne oraz o majątku publicznym.

„Informacjami o środowisku i jego ochronie” są natomiast także informacje o działalności podmiotów prywatnych, niezależnie od tego czy wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym (zob. „Czym jest informacja o środowisku”; „Czym jest informacja publiczna”).

O ile więc na podstawie ustawy dip można dowiedzieć się o wydanym pozwoleniu emisyjnym (np. na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza), to już nie daje ona podstawy do żądania od organu administracji informacji jakie emisje dany zakład rzeczywiście wprowadza do powietrza. Tej ostatniej informacji można jednak żądać na podstawie ustawy ooś, ponieważ informacje o emisjach są niewątpliwie informacjami o środowisku.

Także na przykład sam wniosek o wydanie decyzji administracyjnej z zakresu ochrony środowiska (np. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zezwolenia na usunięcie drzewa) nie jest - zgodnie z orzecznictwem (zob. wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 lutego 2005 r., I SA 2888/03, LEX 171158) - informacją publiczną, jest natomiast bez wątpienia informacją o środowisku, do której ma zastosowanie ustawa ooś.

Większość informacji należących do „informacji o środowisku i jego ochronie” jest jednak jednocześnie „informacjami publicznymi”.

W takiej sytuacji powstaje pytanie na podstawie której ustawy - ooś czy dip - powinno się złożyć wniosek o udostępnienie informacji (zob. „Wniosek o udostępnienie informacji o środowisku”; „Wniosek o udostępnienie informacji publicznej”).

Mimo pewnych korzyści, jakie niosłoby ze sobą zastosowanie ustawy dip (krótsze terminy, brak opłat), zalecać należy powołanie się na ustawę ooś.

Przede wszystkim ustawa ooś bardziej precyzyjnie określa zakres wyjątków od udostępniania informacji, tj. sytuacji kiedy organ może informacji odmówić (zob. „Wyjątki od zasady udostępniania informacji o środowisku” i „Wyjątki od zasady udostępniania informacji publicznej”).

W ustawie ooś lista wyjątków jest ściśle określona, zamknięta i nie szersza niż dopuszczona przez dyrektywę 2003/4/WE w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska³ (ustawa ooś wdraża dyrektywę 2003/4/WE do polskiego prawa w związku z czym musi być interpretowana w zgodzie z tą dyrektywą).

W ustawie dip natomiast lista wyjątków jest bliżej nieokreślona. Ustawa ta wskazuje, że udostępnienia informacji publicznej odmawia się „w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych”. Z udostępniania wyłączone są więc informacje chronione na podstawie jakichkolwiek przepisów szczególnych (bez sprecyzowania o jakie przepisy chodzi).

Oznacza to, że pewne informacje mogą okazać się wyłączone z udostępniania na podstawie ustawy dip, ale jawne na podstawie ustawy ooś.

Zaletą ustawy dip wydaje się to, że na jej podstawie informacje udostępnianie są - co do zasady - bezpłatnie (choć mogą tu występować wyjątki). Udostępnianie informacji o środowisku na podstawie ustawy ooś jest odpłatne (poza przeglądaniem na miejscu w urzędzie niektórych dokumentów) - zob. „Opłaty za udostępnianie informacji o środowisku”; „Opłaty za udostępnianie informacji publicznych”.

Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku, gdy dana informacja jest jednocześnie informacją publiczną i informacją o środowisku, i gdy wystąpimy o nią na podstawie ustawy dip, organ zobowiązany do udostępniania informacji i tak powinien zastosować opłaty przewidziane w ustawie ooś (czy raczej w wydanym na jej podstawie rozporządzeniu).

Wynika to z art. 1 ust. 2 ustawy dip, zgodnie z którym:

„Przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi”.

Przepis ten oznacza, że w przypadku udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie pierwszeństwo mają przepisy szczególne, czyli ustawa ooś i rozporządzenie w sprawie opłat wydane na jej podstawie.

Stanowisko takie potwierdził wyraźnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 marca 2012 r. (I OSK 2451/11). W sprawie rozstrzyganej przez NSA wnioskodawca złożył do starosty wniosek o udostępnienie pozwolenia wodnoprawnego, powołując się na ustawę dip. Starosta rozpatrując ten wniosek wezwał wnioskodawcę do uiszczenia opłaty przewidzianej dla informacji o środowisku. NSA w swoim wyroku potwierdził, że było to postępowanie prawidłowe wskazując, że „jeżeli materia decyzji dotyczy informacji o środowisku i jego ochrony, to informacji publicznej o tej decyzji udziela się w oparciu o ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku”.

Obydwie ustawy odmiennie określają też terminy na udostępnianie informacji.

Obie wprawdzie nakazują udostępnienie informacji „bez zbędnej zwłoki”, ale nie później niż: w przypadku ustawy ooś - miesiąc, a w przypadku ustawy dip - 14 dni. W przypadku ustawy ooś niektóre informacje powinny być udostępnione (przynajmniej do wglądu na miejscu) w dniu złożenia wniosku (zob. „Jaki jest termin na udostepnienie informacji o środowisku”; „Jaki jest termin na udostepnienie informacji publicznej”).

Także jednak i w tym wypadku, organ udostępniający informację o środowisku może zastosować (dłuższy) termin przewidziany w ustawie ooś.

Inaczej też obie ustawy podchodzą do udostępniania informacji przetworzonej, a więc takiej, do wytworzenia której wymagane jest przeprowadzenie przez organ czynności zmierzających np. do zestawienia pewnych informacji lub danych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy dip, wnioskodawca może uzyskać taką informację tylko wtedy, jeśli wykaże, że jej uzyskanie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Ustawa ooś nie zawiera natomiast takiego ograniczenia (de facto dodatkowego wyjątku) dotyczącego udostępnienia informacji przetworzonej. Umieszczenie w komentowanej ustawie dodatkowego, nieprzewidzianego w dyrektywie 2003/4 wyjątku byłoby z tą dyrektywą niezgodne.

Niemniej jednak w praktyce obowiązek udostępnienia informacji np. dotyczącej określonych danych za ostatnich kilka lat czy ilości drzew, na usunięcie których organ wydał zezwolenia w ciągu ostatniego roku może być wypełniony poprzez udostępnienie wnioskodawcy dokumentów źródłowych zawierających interesujących wnioskodawcę dane, tak żeby to on mógł sam dokonać potrzebnej analizy (np. udostępnienie wszystkich zezwoleń na usunięcie drzew). Z udostępnieniem takim będzie się jednak wiązać pobranie odpowiednich opłat.

Podsumowując, można stwierdzić, że w przypadku, gdy dana informacja jest jednocześnie informacją publiczna i informacją o środowisku, korzystniejsze wydaje się korzystanie z ustawy ooś.

W sytuacji natomiast, gdy podejrzewamy, że istnieje wątpliwość czy dana informacja może być uznana za informację o środowisku (albo podejrzewamy, że organ może mieć wątpliwości co do takiej kwalifikacji, mimo że istnieją co do niej przesłanki), ale nie ma wątpliwości, że jest to informacja publiczna, zalecane byłoby skorzystanie z ustawy dip.