Zgodnie z art. 4 ustawy ooś¹, prawo do informacji przysługuje „każdemu”. Oznacza to każdą osobę fizyczną lub prawną, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Wnioskujący o udostępnienie informacji nie musi w żaden sposób uzasadniać swojego wniosku, nie muszą wykazywać się jakimkolwiek interesem w danej sprawie (w szczególności interesem prawnym lub faktycznym) - zgodnie z art. 13 ustawy ooś: „Od podmiotu żądającego informacji o środowisku i jego ochronie nie wymaga się wykazania interesu prawnego lub faktycznego”.

Wnioskujący o udostępnienie nie musi także wykazywać się żadnym obywatelstwem, miejscem zamieszkania czy siedziby.

Prawo to przysługuje więc nie tylko obywatelom polskim, ale także obywatelom innych państw; nie tylko organizacjom pozarządowym, ale także polskim i zagranicznym przedsiębiorcom i innym podmiotom prawnym.

Ustawa ooś nie przewiduje żadnych ograniczeń w korzystaniu z prawa dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie z uwagi na wiek, zdolność do czynności prawnych lub jakichkolwiek inne czynniki.

Zdolność do czynności prawnych nie jest tu wymagana, ponieważ żądanie udostępnienia informacji nie wszczyna samo w sobie jeszcze typowego postępowania administracyjnego, o którym mowa w Kpa², jako że udostępnienie informacji nie następuje w drodze decyzji administracyjnej, ale w drodze tzw. czynności materialno-technicznej (zob. wyrok NSA z 20 czerwca 2002 II Sa/Lu 507/02), w związku z czym nie mają tutaj zastosowania przepisy Kpa dotyczące postępowania administracyjnego - a zatem nie ma także podstaw, aby do żądania informacji stosować przepisy dotyczące zdolności do czynności prawnych (Kpa odsyła w tym zakresie do Kodeksu cywilnego³).

Pytanie o zdolność do czynności prawnych pojawić się może w sytuacji, gdy udostępnienie żądanej informacji wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty.

Nie wydaje się jednak, aby można uznać, że fakt obciążenia opłatą wpływał na prawo osoby nie posiadającej zdolności do czynności prawnych do żądania informacji (skoro osoba ta opłatę uiści to nie ma przeszkód aby informacji udzielić, podobnie jak nie ma przeszkód, aby osoba taka dokonała zakupu w sklepie). Zgodnie bowiem z art. 12 Kodeksu cywilnego nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie. Mogą one jednak, zgodnie z art. 14 § 2 Kc, zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Umowy te są ważne z chwilą ich wykonania, chyba, że pociągają za sobą rażące pokrzywdzenie takiej osoby. Dokonanie opłaty za udzielenie informacji w trybie ustawy ooś odpowiada chyba zakresowo pojęciu „drobnej, bieżącej sprawy” (choć to może też zależeć od wysokości opłaty).

Ponadto należy zauważyć, że w praktyce organ udostępniający informację najpierw informuje osobę składającą wniosek o udostępnienie informacji o wysokości opłaty, a dopiero po jej uiszczeniu informacja jest przekazywana. Jeśli zatem na konto organu wpłynie (lub zostanie w inny sposób przekazana) opłata za udostępnienie informacji, której żądała osoba niepełnoletnia, to jest to wystarczające do przekazania informacji, niezależnie od tego kto dokonał wpłaty.

Uzależnianie udostępnienia informacji w trybie ustawy od posiadania zdolności do czynności prawnych byłoby niezgodne z konstytucyjnym prawem do informacji o środowisku i celem, dla którego zostało ono gwarantowane.

Zdolność do czynności prawnych byłaby jednak wymagana w sytuacji, w której organ miałby podstawy do odmowy udostępnienia informacji i musiałby wydać decyzję o odmowie udostępnienia informacji - decyzja taka musiałaby już bowiem być kierowana do opiekuna lub kuratora osoby niemającej zdolności do czynności prawnych.

W sytuacji zatem, gdyby organ stwierdził, że zachodzi jedna z przesłanek odmowy informacji (przy czym przesłanką taką, jak wskazano wyżej, nie może być to, że osoba żądająca informacji nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych), to powinien wezwać żądającego do wskazania nazwiska i adresu swojego prawnego opiekuna lub kuratora i do niego skierować decyzję odmowną.

Konkludując - dostęp do informacji przysługuje niezależnie od:

• obywatelstwa,
• miejsca zamieszkania,
• wieku i zdolności do czynności prawnych wnioskodawcy,
• tego, czy żądający informacji ma jakikolwiek interes prawny lub faktyczny związany z informacją lub sprawą, której informacja dotyczy.